Cursus poeplezen

De Bristol Stoelgangschaal is een in 1997 geïntroduceerd meetinstrument om de vorm en structuur van ontlasting te categoriseren. De schaal is ontwikkeld aan de Universiteit van Bristol en verscheen voor het eerst in de Scandinavian Journal of Gastroenterology. De zeven soorten stoelgang die worden onderscheiden, zeggen allemaal iets over je gezondheid.

7 soorten stoelgang

Type 1: Losse harde keutels (moeilijk uit te scheiden). Soms bloed erbij.
Type 2: Als een worst, maar klonterig. Vaak moeizame stoelgang.
Type 3: Als een worst, maar met barstjes aan de buitenkant. Behoudt zijn vorm in de wc-pot.
Type 4: Als een worst of slang, glad en zacht. Behoudt zijn vorm in de wc-pot.
Type 5: Zachte keutels met duidelijke randen (makkelijk uit te scheiden).
Type 6: Zachte stukjes, makkelijke stoelgang, vaak veel wc-papier nodig.
Type 7: Waterig, geen vaste stukjes. Of helemaal vloeibaar.

Types 1 en 2 wijzen op constipatie, 3 en 4 zijn de ‘ideale uitscheidingtypes’, vooral de laatste, omdat ze het makkelijkst uit te scheiden zijn, en 5 tot 7 neigen naar diarree. Oftewel: als je een blik werpt in de wc-pot wil je voornamelijk poep van type 3 en 4 aantreffen (met nummer 4 voorop). Dit is hoe ontlasting er normaal gesproken uit hoort te zien.

Types 1 en 2 wijzen mogelijk op obstipatie. Obstipatie wordt vaak veroorzaakt door een verkeerd eet- en leefpatroon. Wie voldoende beweegt, gezond en vezelrijk eet en genoeg water drinkt, zal minder te maken krijgen met obstipatie.

Types 5 tot 7 wijzen op diarree. Diarree is vaak een teken van ziekte (zoals buikgriep), een infectie, gebruik van medicijnen, overgevoeligheid voor bepaald eten of stress. Voldoende drinken is bij dunne ontlasting erg belangrijk, omdat je veel vocht verliest. Heb je vaak diarree, ga dan even langs bij de huisarts.

Kijk regelmatig eens achterom na een wc-bezoek. Ontlasting vertelt veel over iemands gezondheid en kan helpen bij vroegtijdig constateren van darmkanker.

Wat zegt de kleur?

Normale poep hoort bruin te zijn. Afhankelijk van wat je eet kan het variëren van donkerbruin tot lichtbruin.

Rood Als de ontlasting rood is, en je hebt de afgelopen dagen geen bieten of rodekool gegeten, kan het gaan om bloed in de ontlasting, mogelijk veroorzaakt door aambeien. Soms kan bloed ook wijzen op een ontsteking in de darmen of een poliep. In ernstige gevallen duidt het op kanker. Hou ’t dus goed in de gaten en maak een afspraak met de huisarts als je het niet vertrouwt.

Lichtgeel of bleek Vaak geen goed teken. Het kan wijzen op een verstopping van de galwegen. Door galvloeistof kleurt je poep bruin. Zitten de galwegen verstopt, dan komt de vloeistof niet in de darmen terecht. Een mogelijke oorzaak kunnen galstenen zijn of een ontsteking van de galwegen. Ziet je ontlasting vaak bleek? Ga naar de huisarts.

Zwart Donkerbruin kan, maar echt zwarte poep? Dan moet er toch een alarmbelletje afgaan. Bij zwarte poep kan er sprake zijn van bloedverlies. De oorsprong ligt vaak al aan het begin van je spijsverteringskanaal, zoals de maag of dunne darm. In de darmen wordt dit bloed met de ontlasting vermengd en krijgt het een zwarte kleur. Zwarte poep kan ook de donkere kleur krijgen door het gebruik van ijzerpreparaten of door veel ijzerrijke voeding te eten, zoals spinazie. Ook mango, bosbessen en bepaalde soorten vlees (rund en lam) kunnen je poep zwart kleuren. Duurt het langer dan drie dagen dat je ontlasting zwart is van kleur, ga dan naar de huisarts. De oorzaak kan een maagzweer zijn, in ernstige gevallen duidt het op kanker.

Groen Eet je veel spinazie, andijvie of sla? Geen zorgen. Heb je geen groene bladgroenten gegeten? Houd dan de ontlasting in de gaten. Het kan wijzen op een darminfectie of een voedselintolerantie.

TIP
Hou een voedingsdagboek bij en schrijf daarin ook op wanneer je afwijkende ontlasting of andere klachten hebt.

Moet je af en toe vasten om je binnenste te reinigen?

Darmfloratherapeut Nienke Gottenbos: ‘Ik doe graag aan periodiek vasten: één of twee dagen per week niet ontbijten, en dan rond twaalf uur ‘s middags de eerste maaltijd nemen, die bestaat uit een gezonde groentelunch. Op deze dagen eet ik twee maaltijden per dag in plaats van drie. De overige uren neem ik geen tussendoortjes. Als je slaapt, vast je ook, dus op zulke dagen vast ik ongeveer zestien uur per dag.

Ik vind het een prettige manier om mijn gewicht op peil te houden, het is goed voor mijn bloedsuikerspiegel én het geeft de spijsvertering even rust. Tenzij je een schommelende bloedsuikerspiegel of diabetes hebt, raad ik het iedereen aan. Van heel heftige ontslakkings- of reinigingskuren ben ik geen voorstander. Je lichaam is in principe in staat zichzelf te reinigen, en bovendien zijn hier enzymen voor nodig, die juist in voedingsstoffen zitten.’

Geef de goede bacteriën door

Je darmflora is erfelijk. Darmfloratherapeut Nienke Gottenbos: ‘Als je zwanger wilt worden, zorg dan vóór het zover is voor een gezonde darmflora, zodat je de juiste bacteriën doorgeeft. Onze darmflora gaat al sinds de industriële revolutie achteruit. Onze (groot-)moeders hebben immers de hongerwinter meegemaakt, onze ouders voorzagen ons van veel te veel suikers en witbrood, zo verslechterde de darmflora generatie op generatie.

Gelukkig kun je je darmflora bijsturen. Het mooie van zwanger zijn: je kunt verbetering in je darmflora aanbrengen voor de volgende generatie. Eet veel groente en fruit, noten en zaden, varieer zo veel mogelijk, eet meer vezels, beweeg, drink veel water en eet meer gezonde, onverzadigde vetten.’

Meer lezen?
• De poepdokter – Gezond van mond tot kont, Nienke Tode-Gottenbos
• De poepdokter – Bakt ze bruin (receptenboek), Nienke Tode-Gottenbos