Ik ben ziek geworden van een vitaminepil

Yolanda Lippens (51) kan nauwelijks lopen, ze kan nog geen dekbed op haar voeten verdragen. Oorzaak: een vitamine B6-overdosis. ‘Ik dacht dat ik gezond bezig was als ik een voedingssupplement slikte, maar ondertussen maakte ik mezelf kapot.’

Het zijn nieuwe sokken waar Yolanda Lippens (51) op loopt tijdens haar vakantie in 2011. Speciale anti-blaar-sokken, die ze op een van de eerste dagen van haar vierweekse vakantie heeft gekocht. Dus als haar voeten tijdens een bezoek aan Disneyworld beginnen te prikken en daarna pijnlijk worden, gaat ze ervan uit dat het door die sokken komt. ‘Eerst negeerde ik het nog’, zegt ze. ‘Ik dacht: de zon schijnt, ik ben in Florida, ik ben gelukkig, niet zeuren.’ Maar een uur later voelt ze haar voeten niet meer. Yolanda gaat zitten en trekt haar schoenen en de nieuwe sokken uit. ‘Mijn voeten waren gloeiend heet. De andere bezoekers zullen wel gedacht hebben: waar zijn zij nou mee bezig? Mijn man Jerry liep af en aan met ­bekertjes water uit de fontein van Disney om mijn voeten te ­koelen. Daarna heeft hij ter plekke teenslippers voor me gekocht.’

In de schaduw ging het goed

Later, in de koelte van hun appartement, trekt de hitte uit haar voeten weg. Wel voelt Yolanda zich ziek. ‘Maar daar wilde ik verder niets van weten. We hadden maar een week in Orlando, die wilde ik ten volle benutten.’ Ook de cruise waar ze na die week aan zullen deelnemen, laat ze doorgaan. Haar nieuwe teenslippers en paracetamol zijn tijdens de tocht haar beste vrienden. Yolanda: ‘Ik had wel in de gaten dat als ik rustte en in de schaduw bleef er niets aan de hand was. De pijn begon zodra het warm werd of als ik ging lopen.’ De hele vakantie houdt ze zich daarom verder koest. En zodra Yolanda en Jerry in Nederland landen – het is april en krap vijftien graden buiten – is de pijn in haar voeten gelukkig over.

Hittetrauma en zenuwschade

Yolanda gaat weer gewoon aan het werk en denkt niet meer aan de rare sensaties in haar voeten tijdens de vakantie. Ze heeft andere vakantieherinneringen: Jerry heeft haar ten huwelijk gevraagd. Er moet dus een bruiloft geregeld worden. Voor Yolanda en Jerry is de locatie snel gekozen: ze willen terug naar Florida, om tijdens een cruise te trouwen. ‘In 2012 stapte ik dus weer in Miami uit het vliegtuig. Op mijn gympen. Zodra we vanuit de aankomst­hallen de warme buitenlucht instapten, begonnen de tintelingen in mijn voeten weer. Het was precies hetzelfde gevoel als het jaar ervoor. Dat was zo’n rare gewaarwording.’ Een dag later heeft Yolanda zo veel pijn aan haar voeten dat ze besluiten een arts te raadplegen. ‘Zij concludeerde vrij snel dat ik een hittetrauma had en zenuwschade had opgelopen.’ Yolanda kreeg van haar een middel tegen epilepsie voorgeschreven. Anti-epileptica hebben namelijk als positieve bijwerking dat ze zenuwpijn kunnen stillen. Yolanda: ‘Ik reageerde daar goed op en ging fluitend de vakantie door.’

Eenmaal thuis in Nederland is er niets meer aan de hand. Die cyclus herhaalt zich de jaren daarna: prima voeten in Nederland, maar op vakantie in de hitte pijnlijke voeten. Tot 2014; dan begint de temperatuur waarbij Yolanda last krijgt van haar voeten langzaam te zakken. Yolanda: ‘Eerst had ik alleen zere voeten bij dertig graden, maar niet veel later deed het ook pijn bij vijfentwintig graden. Vervolgens ging het al mis bij twintig graden. Tot het zo rond vorig jaar juli eigenlijk altijd pijn deed: ik kon geen dekbed meer op mijn voeten verdragen. En lopen, laat staan een wandeling maken, was een verschrikking.’

Vitamine B6-vergiftiging

Yolanda laat zich doorverwijzen naar een neuroloog. Diverse onderzoeken volgen, waaronder een bloedonderzoek. En daar komt iets opvallends uit. ‘Slikt u vitamine B6?’, is de eerste vraag die de neuroloog aan Yolanda stelt als de uitslagen bekend zijn. Yolanda: ‘De B6-waarde in mijn bloed bleek boven de negenhonderd [nmol/l, nanomol per liter, red.] te zitten. Het mag maar 130 zijn, dus dat is zeker zeven keer te hoog.’ Thuis pakt Yolanda haar pot met pillen erbij. Ze slikt een vitamine B12-complex, zou daar misschien ook B6 in zitten? Ja, leest ze, en niet zo’n beetje ook. ‘Er zat 125 mg B6 in elk tablet. Dat is bizar veel! De dagelijkse aanbevolen hoeveelheid is maar 1,4 mg.’ Yolanda blijkt zonder dat ze het weet al jaren een overdosis vitamine B6 binnen te krijgen. En die B6-vergiftiging heeft haar zenuwen aangetast. Dunnevezelneuropathie is de diagnose, een ziekte waarbij je last hebt van brandende, prikkelende of schietende pijn en gevoelsstoornissen.

Als sinds 2009 slikt Yolanda een vitamine B12-complex. ‘In dat jaar kreeg ik acute bronchitis. Dat was een behoorlijke aanslag op mijn gestel. Om weer wat beter in mijn vel te komen, ben ik toen begonnen met vitamine B12-complex.’ Gewoon een potje van een gezondheidswinkel, zonder recept te verkrijgen. Ze voelt zich er goed bij, dus slikt ze keurig elke dag een pilletje. Maar vanaf dat moment begint de voorraad vitamine B6 in haar lichaam gestaag te groeien. ‘Je slaat het allemaal op. Kijk, als je bijvoorbeeld een beetje te veel vitamine C binnenkrijgt, dan plas je dat gewoon uit. En mocht je érg veel vitamine C binnen krijgen, dan krijg je diarree. Zo word je gewaarschuwd door je lichaam om met dat spul te stoppen.’ Maar vitamine B6 wordt dus opgepot. Tot gevaarlijke hoeveel­heden. Nadat de diagnose ­dunnevezelneuropathie is gesteld en de overdosis B6 is ­ontdekt, stopt Yolanda onmiddellijk met de ­supplementen. In de maanden die ­volgen ziet ze de B6-waarden in haar bloed langzaam dalen. Na drie maanden zit ze op 600 nmol/l. Bij de laatste meting op 300 nmol/l. Nog steeds meer dan 150 nmol/l te hoog, maar de waardes gaan gelukkig wel de goede kant op. Wat niet de goede kant op gaat zijn Yolanda’s voeten. Yolanda: ‘De anti-epileptica kan ik niet meer verdragen: ik ervaar te veel bij­werkingen, wat het middel erger maakt dan de kwaal. Dus op reguliere pijnstillers na is er nu niets om de pijn te onderdrukken. Het voelt vaak alsof ik brandwonden heb. Alsof ik dagen zonder te smeren met mijn voeten in de zon heb gezeten. Het enige wat nu nog een beetje helpt is koelingsgel.’ En ondertussen telt Yolanda haar stappen. Hoe meer ze loopt, hoe meer pijn ze heeft.

Geen klaagbeest

Werken gaat niet meer, iets simpels als boodschappen doen is een opgave. Het frustreert haar dat ze niet goed kan bewegen. ‘Ik ben kilo’s aangekomen omdat ik zo inactief ben. Ik was een wandelaar en hield van fitness en krachttraining. Het niet ­kunnen bewegen is zo’n gemis.’ Tegelijkertijd motiveert die ­frustratie Yolanda om door te blijven zoeken naar genezing. Ze heeft een vaatchirurg bezocht, een vasculair arts, een neuroloog, maar ook accupunctuur en Chinese-kruidentherapie geprobeerd. ‘Zolang ik nog het geduld heb, blijf ik dingen proberen.’

Het heeft allemaal nog niet geholpen. Zoals ze het zelf zegt: ‘De schade is aangericht en ik zit met de gebakken peren.’ ­Tegelijkertijd benadrukt ze dat ze niet haar verhaal aan ­RADAR+ doet om even lekker te kunnen klagen: ‘Ik ben juist absoluut geen klaagbeest. Ik ben zeer fanatiek bezig om beter te worden en met hetzelfde fanatisme wil ik andere mensen waarschuwen. Wat mij is overkomen, kan iedereen overkomen. Er worden voedingssupplementen verkocht in Nederland die ver, ver, ver boven de aanbevolen dagelijkse dosis zitten. Dan denk je dat je goed bezig bent, maar ondertussen maak je jezelf kapot.’

Weet wat je slikt, dat is wat Yolanda wil zeggen tegen iedereen die overweegt extra vitamines te slikken. ‘Niemand zou zich een B6-vergiftiging mogen slikken, dus lees de etiketten alsjeblieft en wees je ­bewust van die sluipmoordenaar.’

Vanaf 1 oktober 2018 staat in de Warenwet dat in supplementen niet meer dan 21 milligram vitamine B6 per dag mag zitten Fabrikanten en handelaren mogen dus geen voedingssupplementen met schadelijke hoeveelheden vitamine B6 op de markt brengen. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine B6 voor volwassenen is 1,5 milligram per dag. Voor kinderen ligt dit, afhankelijk van de leeftijd, lager. Maar let op: winkels mogen hun oude voorraad B6-pillen met te hoge doseringen nog steeds verkopen. Let dus altijd goed op het etiket!