Schrijver James Wallman: Maak van je leven een meesterwerk

‘Kom van die bank af en ga iets doen’, zegt schrijver James Wallman. Als je iets onderneemt, het idee krijgt ergens bij te horen, dingen meemaakt waarover je verhalen kunt vertellen, maak je verbinding met anderen. En dat is het allerbelangrijkste in het leven.

Na een lezing vertelde een man aan schrijver James Wallman dat hij zijn zoon had willen meenemen op safari om nijlpaarden te spotten. Zijn zoon had geantwoord: ‘Dank je pa, maar ik blijf liever thuis en bekijk wel op internet hoe nijlpaarden eruitzien. Wel zo makkelijk.’ Op dat moment besloot Wallman te onderzoeken wie er gelijk had: de vader of de zoon. En wist hij ook wat het thema van zijn volgende boek moest zijn. ‘Intuïtief wist ik dat samen op avontuur gaan, met het risico dat je de hele vakantie geen nijlpaard tegenkomt, een zinvollere ervaring zou opleveren dan thuisblijven.’

James Wallman (39) is schrijver, journalist en trendwatcher. Afgelopen zomer verscheen zijn tweede boek, Tijd, en hoe die te besteden. De 7 regels voor rijke gelukkige dagen. Dat boek gaat niet over tijdmanagement, zoals je misschien zou verwachten, niet over hoe we onze tijd zo efficiënt mogelijk moeten besteden. Nee, het boek gaat over tijd als ons kostbaarste bezit. En toch laten we het als zand door onze vingers glijden, zegt Wallman, we verspillen het aan zinloze activiteiten die ons uiteindelijk geen goed gevoel bezorgen. 

Geen spullen maar ervaringen

Wallman draagt tijdens het interview een skinny spijkerbroek en een vaalgrijs T-shirt. Naast zijn blote voeten liggen een paar teenslippers. Hij vertelt dat dit boek eigenlijk als vanzelf voortvloeide uit zijn eerste boek, Ontspullen uit 2016, dat wereldwijd een hit werd. We leven in een kapitalistische maatschappij, schreef hij in Ontspullen, met als dwingend dictaat: werk hard, verdien geld zodat je spullen kunt kopen, dan word je gelukkig. Wallman pleitte in dat boek voor een maatschappij die niet zozeer gericht is op het vergaren van spullen, maar op het bijeensprokkelen van ervaringen. Ervaringen, zo blijkt uit talloos veel wetenschappelijk onderzoek, verschaffen ons uiteindelijk veel meer geluk en voldoening dan materiële goederen. En dan het liefst ervaringen die je deelt met anderen. Want geliefden, kinderen, familie en vrienden geven pas écht zin aan je leven. In zijn nieuwe boek beschrijft hij zeven regels voor rijke en gelukkige dagen.

Hij maakt daarbij de vergelijking met eten. Af en toe een hamburger of een patatje-met is heerlijk, maar hoe vies en vadsig voelen we ons als we elke dag alléén maar fastfood zouden eten. Toch gaan we vaak wel zo achteloos om met onze vrije tijd. Hoe vaak hang je ’s avonds niet op de bank voor de tv? Hoeveel uur per dag breng je door met je telefoon, scrollend door Facebook of Instagram?

Wallman roept je op aandachtiger met je tijd om te gaan. Succes en geluk kan hij je niet garanderen: ‘Sterker: als je één ding zeker weet in het leven, dan is het dat er ook dingen zullen mislukken. Soms zit het leven behoorlijk tegen. Maar moet je je door die angst voor mislukking laten tegenhouden en daarom sommige dingen niet doen? Het leven niet leven? Altijd maar risico’s mijden? Die geen-garantie-op-geluk blijkt voor veel mensen een reden om veilige wegen te bewandelen. Daarom gaan we naar vakantiebestemmingen waar we al eerder zijn geweest, brengen we tijd door met oude vrienden, bestellen we altijd dezelfde gerechten in dezelfde restaurants. Dan weet je waar je aan toe bent. Dat is safe.’ Maar safe is ook saai, vindt hij.

Nooit meer lummelen?

Ik vertel hem dat zijn boek me inspireert, maar ook zenuwachtig maakt – mag ik nou nooit meer zo maar wat lummelen – dat schijnt toch goed te zijn voor een mens? Of zomaar een weekend met kranten op de bank doorbrengen en eten met oude vrienden? Nooit meer naar mijn vertrouwde Italiaanse vakantiehuisje waar ik al jaren kom? Wallman: ‘Ik zeg niet dat je geen vreugde kunt putten uit alledaagse of terugkerende gebeurtenissen. Of dat je altijd maar grootse avonturen moet beleven. Ik zeg wél: doe regelmatig iets wat je niet eerder hebt gedaan. Dus zeg ik tegen iedereen: kom vaker van die bank af, leg die telefoon weg. Loop de straat op, maak een wandeling, voer een gesprek met een vreemdeling. Je zult zien: je leven wordt er waardevoller door.’

Spiekbriefje voor een uitdagend leven

James Wallman is dol op checklists zoals die ook in de cockpit of operatiekamer worden gebruikt. Hij heeft er een ontwikkeld voor een uitdagend leven. Hij zegt: ‘Met al die keuzemogelijkheden van tegenwoordig is het leven een vliegtuig geworden dat te ingewikkeld is om door één persoon bestuurd te kunnen worden. We hebben allemaal een checklist nodig, ofwel een spiekbriefje.’De checklist die Wallman heeft ontworpen noemt hij STORIES. De zeven letters van dat woord staan voor zeven regels die je helpen je tijd zo zinvol mogelijk te besteden. Je moet het niet zien als een keurslijf, maar als een hulpmiddel, zegt hij. ‘Je hoeft ze echt
niet alle zeven elk weekend af te vinken. Maar door één of twee vinkjes per keer te zetten, kun je je leven meer inhoud geven.’

Lees ook deze bijlage

Maak van je leven een meesterwerk

Tijd, en hoe die te besteden – De 7 regels voor rijke, gelukkige dagen

James Wallman, Tijd, en hoe die te besteden, de 7 regels voor rijke gelukkige dagen, Kosmos Uitgevers, € 20,-

Verder lezen