Aardbeienjam

In de supermarkt vind je wel twintig soorten aardbeienjam. Wat zijn de verschillen?

Is jam gezond?

Gezond: nee. Maar ook weer niet zó ongezond. Jam bevat geen vet, maar wel veel suiker. Als je het als broodbeleg gebruikt, weegt dat laagje jam ongeveer 15 gram, dus dan valt de hoeveelheid suiker die je binnenkrijgt best mee: 7-8 gram. Dat is een stuk minder dan in een paar koekjes, een portie vruchtenyoghurt of een glas frisdrank/sap zit. Afhankelijk van de gebruikte vruchten levert jam nog wat vezels en vitamine C. Overigens is minder zoete jam niet noodzakelijkerwijs gezonder. Je bent namelijk geneigd om er meer van op je brood te smeren.

Is dat wel jam? Kijk op het etiket

+ Gewone jam en confiture zijn wettelijk hetzelfde en moeten allebei minimaal 35 procent fruit en minimaal 55 procent suiker bevatten. Confiture klinkt wat luxer.
+ Extra jam bevat meer fruit: minimaal 45 procent fruit en minimaal 55 procent suiker.
+ Jams met minder suiker mogen officieel geen jam heten, tenzij voluit ‘jam met verlaagd suikergehalte’. Maar meestal staat er iets als ‘fruitbeleg’, of ‘vruchtenspread’ op het etiket. Zulke vruchtenspreads bevatten minder calorieën, maar vaak extra pectine en soms conserveermiddel, omdat jam met weinig suiker snel beschimmelt. Je moet ze in de ijskast bewaren.
+ Jam ‘zonder toegevoegde suikers’ of ‘suikervrij’ kan bedoeld zijn voor diabetici (dat staat er dan op) en gezoet zijn met zoetstoffen zoals sorbitol, maltitol en erythritol. Maar meestal betekent het dat er in plaats van gewone biet- of rietsuiker geconcentreerd vruchtensap zoals appelsap of druivensap aan de jam is toegevoegd. Zulk sap bestaat ook voor het grootste deel uit suiker. Deze ‘jams zonder toegevoegde suikers’ zijn dus zeker niet suikervrij, ze kunnen nog tot 40 procent suiker bevatten.

Wat zit er allemaal nog meer in?

+ Op het jam-etiket kunnen, naast vruchten en biet- of rietsuiker, ook ‘glucose-fructosestroop’, ‘pectine’ en ‘citroenzuur’ staan.
+ Glucose-fructosestroop is een suikervervanger, die onder andere wordt gemaakt uit maïszetmeel. Dit zoetmiddel vind je vooral in wat goedkopere jams omdat glucose-fructosestroop lange tijd minder kostte dan bietsuiker. Sinds dit jaar is dat prijsverschil verdwenen. Te veel glucose-fructosestroop kan de jam een bijsmaak geven.
+ In veel vruchten zit het natuurlijke geleermiddel pectine dat de jam dik maakt. Het gehalte aan pectine verschilt per fruitsoort. Daarom wordt aan jam van pectine-arme vruchten (zoals aardbeien) vaak extra pectine uit appel of citroen toegevoegd.
+ Citroenzuur of geconcentreerd citroensap worden niet alleen toegevoegd voor een frissere smaak, maar ook omdat ze de werking van pectine versterken. Om dezelfde reden wordt ook weleens calcium toegevoegd, vooral bij suikerarme jam. Want ook suiker zorgt ervoor dat de pectine zijn werk goed doet. Hoe minder suiker, hoe lastiger het is om de jam mooi gelijkmatig dik te houden. En wat betekent het als er zich wat vocht van de jam afscheidt? Als je jam doorroert of omschept, beschadig je de geleistructuur en kan dat gebeuren. ‘Dit heet ‘synerese’, maar zegt niks over de kwaliteit van de jam,’ zegt ervaringsdeskundige Esther Mouw.