Tips om vitaal en fit te blijven

Nico is negentig en werkt nog. Leeftijdgenoot Wim gaat per fiets op vakantie naar Denemarken en Mies (92) doet aan aerobics. Allemaal oud en blij. Wat is het geheim van gelukkig oud worden?

1. Blijf bewegen

Om je gezondheid te onderhouden, moet je verspreid over verschillende dagen minimaal 150 minuten per week matig intensief bewegen, volgens de beweegrichtlijnen 2017. Dat kan bijvoorbeeld door te zwemmen, wandelen of fietsen.

• Blijf zo lang mogelijk buiten fietsen. Liever twee keer met de fiets naar de supermarkt dan een keer met de auto (van jezelf of van de bezorgservice).
• Neem zo vaak mogelijk de trap, plaats eventueel trapblokken (easysteppers, blokken ter hoogte van een halve traptrede), om de traplift zo lang mogelijk uit te stellen.
• Zet een hometrainer in huis, bijvoorbeeld voor de televisie
• Verstop de afstandsbediening en wissel de kanalen met de hand.
• Wandel in gezelschap van mensen of een hondje (van jezelf of een leenexemplaar via oopoeh.nl)
• Zwem (ga eventueel op les voor ouderen).
• Doe aan yoga, golf, dansen voor ouderen (zie greyvibes.nl), bowlen, jeu-de-boulen of roeien. Tennissen, badmintonnen en pingpongen zijn ook zeer geschikt.
• Zoek een beweegmaatje via beweegmaatje.nl.
• Maak leuke uitstapjes. Kijk eens op: uitjesvoorouderen.nl of op ouderenfonds.nl.

2. Neem een iPad

Al was het alleen als magneet voor de kleinkinderen. En natuurlijk om op te lezen (grote letters), foto’s te kijken en te skypen (telefoneren met beeld) met de kleinkinderen. Er zijn nog meer goede redenen om een iPad te nemen: het apparaat is kleiner en lichter dan een gewone computer of laptop, dus makkelijk mee te nemen en te verplaatsen. Door de grote knoppen op de touchscreen is een iPad gebruiksvriendelijk.

Alle kranten zijn online te lezen (zelfs per artikel via blendle.com), en je kunt er massa’s leuke spelletjes op doen. Het apparaat kan ook gebruikt worden om (via apps) de bloeddruk te meten, herinneringen voor medicijnen in te stellen en de thuiszorg te plannen. Toch geen handigheid met de iPad? Vraag de kleinkinderen (of kinderen uit de buurt) om een rondje te googelen. Zoals:
• Waar je in de buurt met andere ouderen kunt eten
• Of er een buurthuis is met activiteiten voor ouderen
• Of er zwemlessen of andere sportlessen zijn voor ouderen
• Of er projecten zijn in de buurt waar ouderen samenkomen of samenwerken
• Of er kerken zijn in de buurt met ouderenprojecten
• Of er mensen zijn bij wie je aan kunt schuiven voor de maaltijd via bijvoorbeeld eetumee.nl

3. Facebook

Wel handig met de iPad? Maak – eventueel met hulp – een Facebookaccount aan. Word vrienden met familie, buren, kinderen en kleinkinderen. Via alle informatie die zij op hun pagina zetten, blijf je perfect op de hoogte van de zwemdiploma’s, feestjes, mijlpalen, foto’s, en ook van zaken waar zij in geïnteresseerd zijn, bijvoorbeeld grappige filmpjes of het nieuws. Berichten krijgen en ontvangen van de kleinkinderen kan ook: het maakt je de coolste oma of opa ooit.

4. Geluk is niet met de jongen

Mensen met jonge kinderen zijn in Nederland het minst gelukkig: het geeft drukte en zorgen. Vliegen de kids eenmaal uit, dan neemt het geluk toe. Mensen krijgen meer vrijheid, minder zorgen, meer tijd en hebben meer levenservaring om de hobbels in het leven mee te incasseren.

5. Leuk blijven voor jezelf

Ouderendokter Westendorp is groot voorstander van een leven lang leren. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat iedereen nog op zijn tachtigste moet promoveren of een studie wetenschapsfilosofie moet oppakken. Maar wie altijd al eens een paar woorden Japans had willen spreken, kan dat natuurlijk prima gaan leren. Vloeiend wordt het niet meer, maar wat maakt het uit? Of ga bloemschikken of nordic walken. In elk buurthuis zijn cursussen: zingen, naaien, schilderen, computeren. En lukt lezen niet zo goed meer, probeer dan eens luisterboeken. Volgens Westendorp komt het aan op aanpassen, doelen bijstellen en vervolgens: uitvoeren!

6. Blijf kopen

Overleef ik mijn wasmachine of overleeft de wasmachine mij? Dergelijke gedachten kunnen beter verdrongen worden. Beter is de vraag: geniet ik van een nieuwe wasmachine? Of van een nieuwe garderobe, boekenkast of volière? Een nieuwe coupe bij de kapper? Als de financiën het toestaan: doen. Als het maar plezier, tevredenheid en geluk oplevert.

7. Leuk blijven voor anderen

Geluk bij ouderen hangt nauw samen met sociale contacten en steun uit de omgeving. Ouderen zonder die contacten hebben een hogere kans om te sterven dan ouderen die roken. En ze zullen eerder eenzaam worden.
66% van de 85-plussers is volgens de Gezondheidsmonitor eenzaam. Van de 85-plussers voelt 14% zich extreem eenzaam. Op deze kaart ziet u per regio welk percentage eenzaam is.

Bij ouderen wordt eenzaamheid veroorzaakt door het zogenaamde stapelen van gebeurtenissen: het overlijden van een partner en andere leeftijdgenoten en het verlies van mobiliteit en zelfstandigheid. Zelf actief blijven en bijvoorbeeld vrijwilligerswerk doen of deelnemen aan sociale activiteiten is cruciaal, maar ook: zorgen dat mensen je willen blijven zien.

Oude mensen die alleen maar klagen, over zichzelf praten, geen belangstelling tonen en de luisteraar van alles verwijten: geen wonder dat ze in een isolement terechtkomen. Het is een vicieuze cirkel: je bent wat eenzaam, krijgt bezoek, stopt niet met praten, wil dat het bezoek langer blijft, bent ontevreden als ze weggaan, het bezoek voelt zich niet prettig en komt niet meer terug. Resultaat: meer eenzaamheid.

De oplossing zit ‘m niet alleen in het opzoeken van leeftijdgenoten, maar ook in het goed blijven luisteren. Wat maakt de ander mee? Stel vragen en val de verteller niet na drie zinnen in de reden met je eigen versie van het verhaal. Gewoon knikken en luisteren, totdat diegene helemaal is uitgepraat. Door veel te weten van je omgeving, kinderen en kleinkinderen blijf je ‘bij’. Ze vertellen wat er gaande is de maatschappij en in hun leven.

Een andere manier om onder de mensen te blijven is: anderen helpen. Is er een meneer of mevrouw in de buurt die minder goed ter been is? Bied aan samen wat schoon te maken. Of om wat boeken uit de bibliotheek te halen. Wat dan ook. Wie zaait, zal oogsten.

8. De regie houden

Wat oudere mensen het liefst willen is in hun eigen huis blijven wonen. En dat lukt aardig: van alle 85-jarigen in Nederland woont 6% niet meer zelfstandig thuis (Monitor zorg voor ouderen, 2018). Hoe meer de ouderen de regie over hun leven houden, hoe minder erg ze het vinden om daar te wonen. Zorg dus dat je zelf de beslissingen neemt!

9. Hoe ouder hoe minder weerstand tegen ouderdom

Uit onderzoek blijkt dat hoe ouder we worden, hoe zonniger we tegen oud zijn aankijken. Jongeren zien op tegen eenzaamheid op latere leeftijd en zien hun sterfelijkheid met moeite onder ogen. Ouderen schatten de voordelen van de laatste levensfase vrolijker in. Ze hebben eindelijk meer tijd voor leuke dingen, zichzelf en hun (klein)kinderen.