Samen oud worden

Nieuwe woonvormen waar het fijn toeven is voor senioren zijn in opkomst. Soms wonen ze samen met jongere mensen in een woongemeenschap. Bewoners kijken naar elkaar om zodat ze niet vereenzamen en met een beetje geluk minder snel of misschien wel nooit in een zorginstelling belanden. Geruststellende gedachte!

Zes jaar geleden kocht Margreet te Gussinklo (74, voormalig lerares basisschool en pianojuf) een bungalow met 100 m2 tuin in Vegetarisch Woonpark Ommershof in Oosterbeek.
‘Na 44 jaar huwelijk moest ik in 2013 op zoek naar een ander huis. Ik was 68 en net gescheiden. Het liefste wilde ik ergens in het groen wonen. Via Google stuitte ik op Vegetarisch Woonpark Ommershof. De omgeving zag er prachtig groen uit, bovendien eet ik al veertig jaar vegetarisch; dat waren twee vliegen in één klap. Ik belandde op de wachtlijst en doordat anderen hun beurt voorbij lieten gaan, schoof ik onverwacht snel naar boven. Het huisje was nog niet eens zo bijzonder maar toen ik de prachtige tuin zag, was ik verkocht. Ik werd liefdevol opgevangen door de naaste buurvrouw en de achterbuurvrouw. Daardoor voelde ik me hier meteen prettig en veilig. Ik heb een zwaar leven gehad met veel verdriet. Hoewel ik dat nooit had verwacht, heb ik hier zelfs een nieuwe vriend gevonden. Een charmant heerschap van 84, en zeer bij de tijd. Het begon met een kopje thee en het klikte. Na zeven maanden vriendschap kwam hij met een glazen schaal aanzetten. Hij overhandigde het cadeau, keek me aan en zei: ‘Margreet, ik ben verliefd op je.’ Mijn hart maakte een sprong, want ik voelde hetzelfde. ‘Oh jee, ik ook op jou’, antwoordde ik. Sindsdien hebben we een relatie, al wonen we niet samen. Daar begin ik niet meer aan.

Met een aantal andere parkbewoners heb ik ook goed contact. We hebben hier de collectieve afspraak dat je bij elkaar poolshoogte gaat nemen als het te lang stil is in een huisje. En als iemand ziek is, ga ik langs om te kijken of ik iets kan doen. We houden dus een oogje in het zeil, maar we houden óók gepaste afstand. Er worden regelmatig activiteiten georganiseerd. Zo is er een filosofische discussiegroep en er wordt een krant gemaakt met nieuwtjes en recepten. Af en toe organiseert iemand een spontane borrel. Het fijnste van hier wonen? De tuin. Elke dag ben ik er bezig. Ik kan uren naar buiten kijken, naar de bloemen, de bomen, de rododendrons, ik sta er vaak bij te dromen. Eekhoorntjes springen heen en weer, af en toe komt er een vos kijken. En in het voederbakje zit een jonge specht. Ja, natuur geneest.’

Arthur Tjin Asjoe (85, gepensioneerd administratief medewerker) woont met zijn vrouw Joyce van Dijk (64) al 22 jaar in een appartement van Wi Makandra (Wij Samen), een woongemeenschap voor Surinaamse ouderen in Amsterdam.
‘In het begin waren wij een bezienswaardigheid: bewoners van de eerste woongroep voor allochtone senioren in Amsterdam. Studenten kwamen langs, de president van Mongolië bezocht ons tijdens zijn staatsbezoek en zelfs Beatrix, toen ze nog koningin was, mochten we ontvangen. Mijn vrouw en ik wonen op de vierde etage en hebben een groot balkon met een prachtig uitzicht over de stad. Iedereen in Wi Makandra kent elkaar en we lopen regelmatig bij elkaar binnen. Van vier bewoners hebben wij de huissleutel. Als je ziek bent, breng je elkaar een kopje soep. Of je doet even boodschappen.

Toen ik een poos terug ’s avonds laat was gevallen, kwam de buurvrouw in haar nachtpon en bleef ze bij ons tot de ambulance arriveerde. Hier voel je je niet snel eenzaam, we vormen een hechte community. Iedereen kent ook elkaars familie, van kinderen tot en met de kleinkinderen. En er wordt van alles met elkaar ondernomen: verjaardagen vieren we met elkaar, Pasen, Kerstmis en oudjaar. Bij een kroonjaar verzamelen alle bewoners zich om 23.45 uur bij de jarige voor de deur en wordt je naar goed Surinaams gebruik toegezongen. Maar onze allergrootste gemeenschappelijke deler is het samen eten. Pom is favoriet. En pasteitjes. We drinken er gemberbier bij. Verder is het drie keer per jaar verplicht vergaderen. En eens per jaar doen we met z’n allen de grote schoonmaak. De mannen lappen de ramen en boenen de vloer, de vrouwen wassen de gordijnen en vitrages en ruimen de kasten op. Vanwege mijn werk als administratief medewerker, ben ik vanaf het begin voorzitter geweest, ook van het buurtcentrum De Hudsonhof hier aan de overkant. Joyce heeft het onlangs van me overgenomen. Met de bewoners praten we veel over Suriname en we vertellen elkaar de mooiste verhalen over ons geboorteland. Bijvoorbeeld over wie het meeste fruit kon vangen als het regende en de fruitbomen hun oogst lieten vallen.’

Coen Kemp (73, voormalig hoofd van de sector Publiekszaken van de gemeente Zwolle) woont sinds anderhalf jaar met zijn vrouw Hermy in een koophuis in de Aahof van Stichting Knarrenhof in Zwolle, een nieuwe woongemeenschap voor 45-plussers. Hier staan 48 levensloopbestendige seniorenwoningen (34 koop en 14 sociale huur). Er zijn vergevorderde plannen om de Knarrenhof in tachtig gemeentes op te zetten. ‘Alles wat we onszelf gewenst hadden, is hier: gezelligheid, veel sociale contacten en een gerieflijke woning waarin, mocht er iets gebeuren met een van ons, de ander in prettige omstandigheid achterblijft. Onze relatie heeft een boost gekregen. Er is altijd wat te doen. Een koffieochtend op woensdagmorgen, filmavonden, workshops, kaartavonden en regelmatig is er op zaterdag een happy hour. Af en toe worden er liveconcerten georganiseerd. Lekker swingen – als ex-hippie verleer je dat niet. We kijken voetbal met z’n allen en er zijn eetclubs, waarbij de bewoners voor elkaar koken. Voor € 5 krijg je een hoofd- en een nagerecht.

Er is ook een beheer- en onderhoudsgroep, een tuincommissie, een activiteitengroep en een werkgroep voor ’t Hofhuys, het gemeenschapscentrum. Geen enkele activiteit is verplicht, dus je kunt kiezen wat bij je past. De sfeer is altijd goed en er wordt heel wat afgelachen. In de zomer van 2016 sprak ik een goede kennis die in de Knarrenhof in Zwolle zou komen wonen. Hij was razend enthousiast. Mijn vrouw en ik schreven ons in en werden lid van de bijbehorende vereniging. Er volgde een intakegesprek, waarbij duidelijk werd dat je als bewoners volledig achter het zogenoemde ‘noaberschap’ moest staan. Ofwel: nabuurschap; als buren ben je in elkaar geïnteresseerd en kijk je naar elkaar om. Dat sprak ons aan, wij draaien graag actief mee in een woongemeenschap. Al snel werden we gebeld met de mededeling dat er een huis vrij was; we hebben geen moment geaarzeld en kochten ons huis van de tekentafel. In 2017 werd begonnen met de bouw. Kennissen die eerst sceptisch waren, zeggen nu: hadden we ons maar tijdig ingeschreven.’

Hansje Meursing, kunstenares en creatief therapeut (87, ‘maar verander mijn leeftijd in 88, een véél leuker getal’), woont al 23 jaar in Park Rodichem in Huis ter Heide, dat bestaat uit 107 kleine huisjes voor 55-plussers, gebouwd in de stijl van de Delftse School.
‘Het is hier wondermooi, poëtisch, verrukkelijk. Een serene plek, vlak onder heel hoge bomen, met een geweldige tuin. Vlak achter ons park ligt een villawijk. Met mooi weer rijden de meest grandioze auto’s voorbij, elke keer kijk ik mijn ogen weer uit. ’s Morgens en ’s middags fietsen hordes vrolijke schoolkinderen langs. Om in aanmerking te komen voor een huisje in Park Rodichem moet je tussen de 55 en de 75 jaar én redelijk gezond zijn. Als je wordt toegelaten, koop je het ‘recht tot bewoning’. Omdat het park en de woningen eigendom zijn en blijven van de Coöperatieve Vereniging, is het niet mogelijk om een hypotheek af te sluiten. Je moet het recht van bewoning en het eenmalige entreegeld van je eigen centen kunnen betalen. Vervolgens bepaalt het bestuur of je in aanmerking komt voor een woongelegenheid.

Ik had het benodigde bedrag en na een gesprek kreeg ik dit huisje van ongeveer zestig vierkante meter. Het is een goede beslissing geweest om hier te gaan wonen, godsgelukkig ben ik met dit huis. Het adagium is dat de bewoners zo min mogelijk op elkaars lip zitten, maar voor dringende zaken zijn we er voor elkaar. Zo heb ik een van mijn vriendinnen hier tot aan haar dood verzorgd. Ik houd van gezelligheid, maar soms vind ik het lekker om in mijn eentje te zijn, dagen van eenzaamheid horen immers bij het leven. Het kan hier beide. Toen ik hier 23 jaar geleden kwam wonen, ik was toen 64, was ik nog een jonge blom tussen interessante, zeer bejaarde mensen. Inmiddels behoor ik zelf tot de oude besjes en heeft een nieuwe garde het park ontdekt. Zo is het leven, de ouderen vertrekken op den duur en maken plaats voor nieuwe mensen.’

Mohammed Khalil (62) heeft jarenlang bij Philips gewerkt; in 2015 werd hij lector aan de Zuyd Hogeschool in Limburg. Sinds kort maakt hij samen met zijn vrouw Ouafae en elf andere huishoudens onderdeel uit van een levensloop-bestendig wooncomplex voor 50-plussers, gevestigd op het voormalige terrein van het Eindhovense gas- en energiebedrijf. ‘Ik ben trots dat we in dit mooie stuk van Eindhoven mogen wonen, in deze omgeving met zoveel geschiedenis. Het is het chique deel van wijk De Laak, met villa’s oorspronkelijk gebouwd voor het hogere Philips- personeel, waar wijlen Anton Philips vroeger zelf ook resideerde. Dit project ontdekte ik bij toeval. Een kennis, architect van beroep, vertelde dat hij zonder tussenkomst van een projectontwikkelaar een schoolgebouw tot appartementencomplex had omgebouwd, onder begeleiding van KilimanjaroWonen. Dat is een stichting die particulieren begeleidt bij het samen een gebouw kopen om er vervolgens custommade appartementen in te maken, of die te laten bouwen. Zonder tussenkomst van een projectontwikkelaar dus. Dit klonk als muziek in onze oren en mijn vrouw en ik hebben dan ook direct op de website van Kilimanjaro naar mogelijkheden gezocht. We werden meteen verliefd op dit project.

Vier jaar later was het eindelijk zover: en inmiddels wonen we nu vijf maanden op het zogenoemde NRE Twee terrein. Het principe van een woongroep kende ik niet, het sociale aspect bevalt me uitstekend. Het gaat een stapje verder dan een goede buur zijn. We hebben met elkaar een goede balans gevonden tussen samen dingen doen en je eigen privéleven leiden. Zo hebben we bijvoorbeeld met elkaar een Whatsappgroep waarin we een oproep kunnen doen als we ergens hulp bij nodig hebben. We wonen midden in de stad, maar het voelt meer als een Frans dorp waar iedereen elkaar groet, met het kronkelende riviertje de Dommel om de hoek. Elke keer als ik vanuit het station naar huis loop, verschijnt er een glimlach van oor tot oor op mijn gezicht. Ik ben ontzettend trots dat ik vanuit een dorp in Marokko ben beland in de allermooiste buurt van Eindhoven. Sinds ik hier woon, bid ik regelmatig om hier samen met mijn vrouw héél oud te mogen worden.’