Liefdeshormoon helpt bij psychotherapie

De relatie tussen psychotherapeut en cliënt heeft veel invloed op het effect van de therapie. Een goede band tussen hen zou óók aan het liefdeshormoon oxytocine kunnen liggen, leest RADAR+ psychotherapeut Jean-Pierre van de Ven.

Het liefdes- oftewel knuffelhormoon oxytocine kwam eerder uitgebreid in de publiciteit nadat uit onderzoek was gebleken dat het de kans op een intieme relatie vergroot. De schappen bij de drogist lagen daarna al snel vol met toverdrankflesjes met namen als love potion number one. Nadat iemand bovendien suggereerde dat mannen er monogaam van zouden worden, waren de neussprays niet meer aan te slepen.

Onderzoek toont aan dat oxytocine de kans op een intieme relatie vergroot

Waar is het hormoon goed voor?

Sommige onderzoekers zeiden voorzichtig dat oxytocine vooral de melkproductie bij pas bevallen moeders bevordert. Of dat niet zozeer de liefde, als wel de angst voor vreemden erdoor wordt aangewakkerd. Maar in de mediastorm werden zij amper gehoord. 

Die storm is inmiddels gaan liggen, maar oxy is nooit meer helemaal verdwenen uit het dagelijks discours. Het zou autisme bij (alle!) mannen doen verdwijnen. Verlatingsangst? Hoeft niet meer. Stress? Iets uit het verleden. Een pufje oxy en je bent relaxed als nooit tevoren.

Tijdens een sessie moet bij therapeut en cliënt wat wangslijmvlies worden afgenomen

Een beetje wangslijm alstublieft

En nu is er dus dit onderzoek. De psychologen van dienst concluderen dat de behandeling van depressie effectiever is als de oxytocine-levels bij cliënten en hun therapeuten in dezelfde mate fluctueren.

Om tot deze subtiele conclusie te komen namen ze bij 37 therapeut-cliënt-koppels op verschillende momenten van de behandeling wangslijm af. (Hoe zou dat feit alleen al op het therapieresultaat van invloed zijn? Als ik probeer me voor te stellen hoe iemand met een witte jas aan mijn wang komt leegschrapen tijdens een gesprek met een cliënt knijpen mijn billen zich samen.)

Zouden mijn cliënten nog blijer weggaan als ik wat oxytocine in de airo doe?

Een minder fijn gesprek?

Daarna volgde geknoei met dat wangslijm en petrischaaltjes, gereken met databases en ongetwijfeld ellenlange meetings met het hele team. Uitkomst: als een cliënt moeite heeft met ‘sociaal functioneren’ en als veranderende oxytocine-levels minder overeenkomen bij therapeut en cliënt tijdens de sessies, dan zouden die cliënten weleens wat depressiever kunnen blijven omdat er minder goed wordt gecommuniceerd. Tja. Misschien wisten we al dat depressieve personen niet zo gezellig zijn. En wellicht kunnen niet alle therapeuten met iedereen een fijn gesprek in gang zetten. Bovendien willen therapeuten en cliënten misschien niet de hele tijd met elkaar knuffelen. (Ik doe dat bijvoorbeeld zelden of nooit.)

Meer dan een klik

Maar toch geeft het onderzoek me moed. Het ongrijpbare fenomeen chemie heeft een aanwijsbaar biologisch substraat gekregen. De klik is niet meer ‘iets’ dat in de lucht hangt, iets zweverigs ongrijpbaars, voer voor sterrenwichelaars en helderzienden. Nee, het gaat om onzichtbare maar daarmee niet minder meetbare moleculen. De band tussen mijn cliënten en mezelf is vanaf nu een kwestie van spijkerharde data.

Een beetje oxy in de airco

Dat biedt toch perspectieven? Wat zou er gebeuren als ik oxy in de airco doe? Misschien moet ik mijn zus die bij Chanel werkt vragen of ze de receptuur van mijn favoriete aftershave een tikje willen aanpassen. Wie weet lopen al mijn cliënten dan nog blijer de deur uit. 

De enige verliezer hier is mijn ego. Voorheen kon ik nog denken dat mijn expertise en mijn vernuftig therapeutisch handelen voor resultaten zorgden. Maar nu moet ik toegeven dat het welzijn van mijn cliënten vooral een kwestie is van slijmerige hormonen aan de binnenkant van mijn wangen. 

Bron: Zilcha-Mano, Sigal; Goldstein, Pavel; Dolev-Amit, Tohar; Shamay-Tsoory, Simone (2021). Oxytocin synchrony between patients and therapists as a mechanism underlying effective psychotherapy for depression. Journal of Consulting and Clinical Psychology 89(1):49-57. https://doi.org/10.1037/ccp0000619

Lees meer over: Samen leven

Registreer nu bij RADAR+

RADAR+ biedt waardevolle tips om gezond te blijven van lijf & geest! Maak nu een gratis account aan en lees meteen meer!

Registreer nu