Als je partner chronisch ziek is… 15 tips

Leven met een (chronisch) zieke partner heeft een enorme impact. Voor je partner is het ellendig, maar voor jou verandert er ook veel. Niet alleen praktisch moet er veel geregeld worden, je relatie komt ook onder druk te staan.

1
Kijk naar de persoon Neem je zieke partner serieus, maar overdrijf niet. Je inleven is goed, maar alleen maar bezig zijn met de ziekte is niet helpend. Het gaat om de persoon, niet om de aandoening.
2
Praat en deel je gevoel Zoek een vertrouwenspersoon met wie je je gedachten en gevoelens kunt delen, ook de negatieve. Tegen wie je af en toe lekker kunt klagen. Of dat nu een vriend, een mentor of een therapeut is.
3
Elk gevoel telt Natuurlijk ben je bezorgd. En vast ook weleens angstig. Door alles wat er is gebeurd en vooral omdat je niet weet wat er nog komen gaat. Een zieke partner hebben is verwarrend. Verdriet, boosheid, somberheid; diverse gevoelens kunnen naast elkaar bestaan, dat heeft niets te maken met houden van. Druk ze niet weg, maar accepteer ze.
4
Wat heb je nodig? Als mantelzorger wil je graag zorgen. Maar je hebt de wijsheid niet in pacht. Dus soms weet je misschien ook even niet meer wat je moet doen of zeggen. Verleg de vraag dan van ‘wat kan ik doen’ naar ‘wat heb jij nodig?’. Deze verschuiving van het perspectief van ‘ik’ naar ‘jij’ brengt je meteen terug in je motivatie.
5
Zorg goed voor jezelf Het is inmiddels een beetje een cliché-uitspraak geworden, maar daarom niet minder waar. Je kunt pas voor een ander zorgen als je goed voor jezelf zorgt. Zorg dat je goed eet, drinkt en slaapt, en maak zo vaak mogelijk een ommetje. Dat verwaait de zorgen.
6
Geef je grenzen aan Voor iemand zorgen kost tijd en energie. En kan dus behoorlijk uitputtend zijn. Geef op tijd je grens aan en ga niet door tot je bent opgebrand. Zeg als je iets moeilijk of vervelend vindt. Schakel op tijd hulp in.
7
Maak ruimte voor jezelf Schuldgevoel naar de ander lost niets op. Durf ook voor jezelf te kiezen. Het is al zwaar genoeg. Trek je terug in een eigen ruimte, met een boek of een film. Houd contact met je vrienden en doe regelmatig iets leuks met ze.
8
Zoek een lotgenotengroep Daar kun je alles delen en zeggen wat je voelt en denkt. Niemand zal je veroordelen.
9
Het wordt nooit meer hetzelfde Het verwerkingsproces is voor iedereen anders. Geef elkaar tijd en ruimte om de nieuwe situatie te accepteren. Terug naar het verleden kan niet. Niets is en wordt meer hetzelfde. De situatie ontkennen of net doen of het wel meevalt, heeft geen zin. Vermijd uitspraken als: ‘Het komt wel goed’ of ‘Kijk eens wat je wél nog kan.’ Zeg liever: ‘Vind je het fijn als ik dit doe?’ Toon oprecht belangstelling, stel vragen en wees zelf ook open.
10
Zoek naar intimiteit Dikwijls verandert de seksuele relatie wanneer iemand ziek wordt. Dat hoeft niet te betekenen dat er geen intimiteit meer mogelijk is. Zoenen of knuffelen is ook intiem. Zoek hulp als het voor een van jullie beiden een onoverkomelijk probleem wordt. Vaak gaat het niet alleen om lichamelijk ongemak, maar ook om afnemend zelfvertrouwen.
11
Vrolijk zijn mag Als partner van een chronisch zieke ben je vaak bezorgd. Maar vergeet niet af en toe te lachen. Sterker: humor helpt relativeren. Kijk samen naar een grappige film. En als je ineens overvallen wordt door een grappige gedachte, deel die dan met je partner.
12
Wat heb jíj nodig? Als mantelzorger geef je alles. Maar niet iedereen kan zomaar raden waar jij behoefte aan hebt. Durf te zeggen waar anderen je mee kunnen helpen. Een keer met de hond wandelen, iets leuks doen met je kinderen of naar het museum.
13
Maak nieuwe herinneringen Mijmeren over vroeger is fijn, maar niet altijd. Zorg dat je samen ook nieuwe herinneringen maakt. Kijk naar wat er wel kan, zoals fietsen of wandelen. Al is het minder lang of ver.
14
Neem niet alles uit handen Chronisch zieken zijn wel altijd ziek, maar niet handelingsonbekwaam. Ze kunnen zelf ook vaak heel veel. Neem ze dus uit overbezorgdheid niet alles uit handen, maar stimuleer de ander zo veel mogelijk zelf te doen.
15
Doe een cursus In je eentje piekeren of somberen mag, maar niet te lang. Doe een cursus. Bijvoorbeeld bij het Helen Dowling Instituut. Dit biedt op allerlei manieren emotionele hulp aan partners en kinderen van kankerpatiënten. Er zijn groepstherapieën voor partners, er is een rouwgroep, een groep voor mensen die niet meer beter worden, maar ook eentje voor mensen die genezen zijn en terug willen naar werk. Ook wordt online therapie gegeven, bijvoorbeeld over omgaan met vermoeidheid of angst voor een terugval. (Helen Dowling Instituut, hdi.nl)a