Zoutarm eten, maar toch lekker

George Oostdijk heeft een donornier die maar voor 30% functioneert. Hij slikt elke dag medicijnen en moet zoutarm eten. George vindt het lastig om geschikte dieetproducten te vinden. En eens wat andere smaakmakers dan peper of citroen zouden ook heel fijn zijn.

‘Ik dacht na de transplantatie mijn gewone leventje weer op te kunnen pakken, maar dat viel tegen’, zegt musicus George Oostdijk, die tien jaar geleden een niertransplantatie onderging. ‘Je moet accepteren dat er toch iets met je aan de hand is en je leefgewoontes aanpassen. Mijn donornier functioneert voor 30%. Als ik een te zout gerecht eet, voel ik me vreselijk beroerd.’ Vroeger kookte George zelden. ‘Vanwege mijn optredens was ik en at ik altijd onderweg. Nu kook ik vaak voor mezelf. Dat is het beste. In restaurants is het vaak een probleem om natriumarm te eten. En kant-en-klaarmaaltijden zijn meestal uit den boze. Zo’n maaltijdsalade van Albert Heijn ziet er heel gezond uit, maar er zit ontzettend veel zout in.’

Nederlanders krijgen over het algemeen te veel zout binnen. Dagelijks 9 gram, terwijl dat er maar 6 mogen zijn.

George probeert het zo verantwoord mogelijk aan te pakken. ‘Ik wil zo goed mogelijk functioneren. Een jaar of vijf geleden heeft een diëtiste me op weg geholpen en me geleerd zo min mogelijk zout te gebruiken. Ik voelde me een junkie die moest afkicken, maar gelukkig ben ik er inmiddels aan gewend om ‘laf’ te eten. Mijn gerechten probeer ik zo veel mogelijk op smaak te brengen met peper en citroen. Maar ik zou graag willen weten of er nog andere smaakmakers zijn die ik in plaats van zout kan gebruiken. Ook blijkt het lastig om natriumarme producten te vinden, die goed voor me zijn. Die zijn alleen bij grote supermarkten verkrijgbaar. En dan ook nog mondjesmaat. Alle tips zijn welkom!’

Recept voor een zoutarm ontbijtje.

Tips voor een zoutarm dieet

Hoewel speciale producten voor een natriumbeperkt ofwel zoutarm dieet handig zijn, is Profitt-diëtiste Pleun ten Bosch er geen groot voorstander van. ‘Ter vervanging van de natrium zit er kalium in, en daar moet je ook niet te veel van binnen krijgen,’ zegt ze. ‘Daarom vind ik het ‘t verstandigst om zo veel mogelijk te koken met verse producten en kruiden.’

Een goede smaakmaker is lavas dat vanwege zijn sterke aroma ook wel maggiplant wordt genoemd. De donkergroene bladeren hebben een licht hartige smaak en bevatten nauwelijks zout. Alleen verkrijgbaar van mei tot en met oktober.
Potjes en zakjes met allerlei kruidenmixen bevatten behoorlijk wat zout. En met smaakmakers als ketjap en sambal, is het eigenlijk hetzelfde verhaal. Houd je van pittig, gebruik 1 druppel tabasco in plaats van 1 theelepel sambal.
Aan de Kruidenmolen tomaat/olijf van het merk Fair Trade Original is geen zout toegevoegd en het kan voor veel verschillende gerechten worden gebruikt. De bestanddelen zijn onder meer: peper, knoflook, olijf, basilicum en gedroogde tomaat. Te koop bij o.a. Albert Heijn en Plus-supermarkten.
Yotam Ottolenghi is al jaren dé superster op culinair gebied. De uit Israël afkomstige Londenaar heeft als inspiratiebron de mediterrane keuken en maakt veel gebruik van verse kruiden en specerijen. Daardoor is voor zijn sublieme gerechten weinig zout nodig. Zijn bestsellers: Plenty, Ottolenghi Het kookboek en Jeruzalem.
In de Aziatische keukens wordt veel gebruikgemaakt van specerijen, zoals geelwortel, gember- en paprikapoeder. Deze kunnen het gemis van zout tamelijk goed compenseren. Een goed e-book is Oosters koken van M. Sterk & J. Schreuders.

Georges reactie:

‘Van lavas ofwel de maggiplant die nauwelijks zout bevat, had ik nog nooit gehoord. Misschien ga ik het wel zelf kweken. De tip om als pittige smaakmaker een druppel tabasco in plaats van een schep sambal te gebruiken, vond ik ook een goeie. Ik wist niet dat sambal zout bevat, ik dacht dat die alleen maar uit pepers bestaat. Ook een eyeopener is dat natriumarme dieetproducten wel veel kalium bevatten. Ik slik medicijnen tegen een te hoog kaliumgehalte en moet er dus voor oppassen dat ik dat ook niet te veel binnenkrijg. Om uitgebreid Aziatisch te gaan koken, vind ik wat te veel gevraagd. Maar het natriumarme recept beviel prima. Alleen vervang ik de flauwe kalkoen de volgende keer door biologische kip. Vind ik veel lekkerder.’

Het mineraal natrium in zout is belangrijk voor de vochtbalans in het lichaam en nodig voor een goede werking van de spier- en zenuwcellen. Maar bij een teveel aan natrium neemt de kans op hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten, nierziekten, maagkanker en botontkalking toe. Daarom geldt voor volwassenen het advies om dagelijks niet meer dan 6 gram zout (= 2,4 gram natrium) binnen te krijgen. Voor kinderen is dat minder, omdat hun nieren nog niet optimaal functioneren. En uiteraard ook voor mensen die een verminderde nier- of hartfunctie hebben. Wil je weten of er te veel zout in je voeding zit? Registreer je gratis voor de Eetmeter.