Zomerkriebels

We gaan picknicken, zwemmen en wandelen. En daarbij zitten we niet te wachten op hooikoorts, insectenbeten of zonne-uitslag. Eerste Hulp bij Zomerallergieën.

Kriebelende bulten, zwellende ogen, lopende neuzen, piepende longen: niet voor iedereen is de zomer het fijnste seizoen. Hooikoorts, zonneallergie en een heftige reactie op insectenbeten kunnen de (vakantie)vreugde flink vergallen. Het vervelende is dat je niet altijd weet of je allergisch bent. Een eerste wespensteek kan bijvoorbeeld nog ongevaarlijk zijn, terwijl je na een tweede ineens doodziek bent. En als je vorig jaar nog fluitend lag te bakken in de zon, kun je nu ineens gestraft worden met fel jeukende rode uitslag. Een duidelijke verklaring voor allergieën is er niet, maar als je weet hoe het eruit ziet en wat je moet doen en laten, kun je veel ellende voorkomen. 

Zon

Boosdoener Het lijkt erop dat je meer risico loopt op zonneallergie – officieel ‘polymorfe lichteruptie’ (PMLE) – als je een lichte huid hebt die snel verbrandt, maar iedereen kan er last van krijgen. Ben je allergisch voor de zon, dan komt je afweersysteem onterecht in actie als er sprake is van uv-straling. Meestal zijn het de uv-stralen die de allergie uitlokken.

Verschijnselen Een tot twee dagen nadat je in de zon bent geweest komt de reactie: dat kunnen jeukende rode bultjes, blaasjes, zwelling of een schilferende huid zijn – zelfs op plekken die geen zonlicht gezien hebben.

Do’s Laat door een dermatoloog vaststellen of je daadwerkelijk last hebt van PMLE. Is dat het geval, dan kun je je huid vanaf volgend voorjaar heel geleidelijk laten wennen aan de zon. In ernstige gevallen kun je in het ziekenhuis een lichtkuur ondergaan om je huid te harden. Ga je de zon in, smeer dan regelmatig met een zonnebrandcrème die niet alleen tegen uvB-, maar ook tegen uvA-straling beschermt. En zorg dat-ie factor 30 of hoger heeft. Heb je een allergie-aanval? Blijf dan zoveel mogelijk uit de zon. In ernstige gevallen kan een arts corticosteroïden voorschrijven om de allergische reactie te onderdrukken. Ook een antihistaminetablet kan het leed iets verzachten.  

Don’ts Zonder zonnehoedje of -klep de zon ingaan kun je beter laten. Blijf uit de zon; helemaal op het strand of op zee: water en zand weerkaatsen het zonlicht. Tussen 11 en 15 uur klapt de zon het hardst: tijd voor een lunch of siësta in de schaduw.

Pollen

Boosdoener Heb je een pollen-allergie, dan reageer je overgevoelig op de stuifmeelkorrels (pollen) van planten, grassen en bomen. In juni groeien en bloeien veel soorten grassen en augustus is de piekmaand van het onkruid bijvoet, een beruchte hooikoorts-veroorzaker. Hoe warmer de zomer, hoe heftiger de klachten.

Verschijnselen Hangt er veel stuifmeel in de lucht, dan kunnen hooikoortslijders brandende, jeukende en tranende ogen krijgen. Ook kriebelt je neus vaak of je hebt een loop- of verstopte neus. Je keel kan droog aanvoelen, en je hoest veel. 

Do’s Check de hooikoortsverwachting (bijvoorbeeld via pollennieuws.nl) als je een dagje weg wilt, en doe in elk geval een zonnebril op als je de deur uitgaat. Heb je elk jaar weer te maken met hooikoorts-ellende, installeer dan speciale pollenhorren: kun je gewoon met de ramen open slapen. Op pollen-hoogtijdagen is het verstandig om ‘s avonds een antihistaminetablet te nemen: dan kom je de volgende dag hoogstwaarschijnlijk hooikoortsvrij door. Ook een neusspray met antihistaminica kan helpen, die werkt binnen een kwartier. Een arts kan als dat nodig is heftigere middelen voorschrijven.

Don’ts Rijd niet met open autoramen als het winderig en zonnig is, maar zet de airco aan. Boek geen vakantie in hooikoorts-gevoelig binnenland. Ga liever naar de zee of de bergen: daar is de kans op klachten stukken minder groot.

Insectenbeten

Boosdoener Iedereen krijgt in mindere of meerdere mate last van een bult en jeuk als-ie gestoken wordt door een mug, vlo, mier, bij of wesp. Dat is niet een reactie op de steek zelf, maar op het gif dat het beest inspuit. En voor dat gif zijn sommigen allergisch, wat ernstige gevolgen kan hebben.

Verschijnselen Reageer je allergisch op een insectenbeet, dan krijg je meestal binnen een kwartier te maken met zwellingen – ook op plekken waar je niet gestoken bent –, duizeligheid, hoofdpijn, diarree en misselijkheid. Ook kun je benauwd worden, in shock raken of zelfs een hartstilstand krijgen.

Do’s Weer de insecten zoveel mogelijk door middel van horren en gebruik als je naar buiten gaat een crème of spray met een hoog percentage DEET. Word je gestoken, dan is het zaak een achtergebleven angel meteen te verwijderen. Maak gebruik van een op doktersadvies gekregen noodset: meestal een adrenalinepen (epipen) en een antihistaminetablet. Daarna waarschuw je sowieso 112. Ben je hevig allergisch, dan kun je met een arts overleggen of immunotherapie zinvol is. Hierbij krijg je steeds in kleine beetjes gezuiverd wespen- en bijengif toegediend, waardoor je er minder gevoelig voor wordt. Je hebt wel geduld nodig: zo’n desensibilisatiekuur duurt drie tot vijf jaar.

Don’ts Gebruik geen parfum, haarspray of heftig ruikend wasmiddel: dat oefent een enorme aantrekkingskracht op de stekers uit. Loop buiten niet op blote voeten en laat hoogzomers tuinieren en fruit plukken aan een niet-allergisch persoon over.