‘Voel je beter’: tips en tools bij mentale overbelasting

Psychiater Willem van der Bend schreef het boek ‘Voel je beter’, waarin hij eenvoudige tips en tools geeft om de controle over je leven terug te krijgen als je mentaal overbelast bent. ‘Pas als je weet hoe je in elkaar zit, kun je dingen veranderen.’

Willem schreef dit boek over een methode die hij vanuit zijn eigen ervaringen ontwikkelde om grip te krijgen op bepaalde zaken. ‘Ik merkte dat de mensen die in mijn praktijk komen daar ook behoefte aan hadden. Je moet het zo zien: als je een gebroken been hebt, weet je zo ongeveer in grote lijnen wel hoe het genezingsproces zal verlopen. Als je een burn-out hebt of gebukt gaat onder stress en angsten die je leven beheersen, weet je dat niet. Dit boek is bedoeld als een soort kader, een instrument om de controle over je leven terug te krijgen.’

‘Zoektocht naar geluk’-industrie

Wekelijks verschijnen er talloze zelfhulpboeken die beloven dat je, als je mentaal overbelast bent, binnen no-time weer je oude, zorgeloze en ontspannen zelf wordt wanneer je de tips en methoden die erin staan opvolgt. ‘Vaak moet je allerlei nieuwe technieken aanleren.

Het probleem is helaas dat je die maar even volhoudt; daarna verval je weer in je oude patroon. Ik noem het weleens gekscherend de ‘Eet drie kilo bloemkool en je voelt je beter’-theorie. Maar ja, dat eten van die drie kilo bloemkool helpt natuurlijk niet als je daarna weer een fles wijn leegdrinkt.

Hetzelfde geldt voor wat ik de ‘Zoektocht naar geluk’-industrie noem: er zijn allerlei cursussen en workshops die je een ‘quick fix’ beloven. Dan krijg je veelal gedachtenpatronen opgelegd die je niet eigen zijn en daardoor verdwijnt het effect van een techniek die je tijdens zo’n cursus of workshop hebt geleerd weer snel. Ik zie dat ook vaak bij de mensen die ik behandel.’

Grote rol voor taoïsme

Willem gebruikt in zijn boek wetenschappelijke inzichten, voorbeelden uit de praktijk en persoonlijke ervaringen. Daarnaast is er een grote rol weggelegd voor het taoïsme. ‘Dat heeft mij in moeilijke tijden veel grip gegeven en in mijn praktijk verweef ik het door de behandelingen heen. Het is geen religie, maar een levensfilosofie. Een heel nuchtere die niet uitgaat van één standaardtype mens, maar van hoe jij in elkaar zit. Jij moet je weg vinden, wat voor weg dat ook mag zijn. Die kan heel anders zijn dan je van tevoren dacht maar er kunnen heel mooie dingen uit voortkomen.’

Dunne filters en energieslurpers

‘Waar in veel boeken en cursussen geen rekening mee wordt gehouden is dat iedereen anders is. Pas als je weet hoe je zelf in elkaar zit, kun je van daaruit handelen. Ik schrijf bijvoorbeeld over het filter dat we hebben. Mensen met een dun filter zijn gevoeliger voor prikkels dan mensen met een dik filter. Wie een dun filter heeft, is ook gevoeliger voor een burn-out of angsten en de mentale batterij raakt sneller leeg. Vaak zijn mensen zich er niet van bewust dat ze een dun filter hebben en gaan ze over hun eigen grenzen heen waardoor ze mentaal overbelast raken.

In ‘Voel je beter’ ontdek je hoe het zit met jouw filter en wat je kunt doen als je een dun filter hebt. Stel bijvoorbeeld dat je je altijd enorm vermoeid voelt nadat je hebt afgesproken met een bepaalde vriend of vriendin. Het kan heel goed zijn dat zo iemand bij jou dan als een energieslurper werkt. Als je dat weet, kun je van tevoren besluiten dat je niet vier uur lang met die vriend of vriendin afspreekt, maar hooguit anderhalf uur.’

De basis moet in balans zijn

‘Verder besteed ik veel aandacht aan basale zaken, want die zijn ook uitermate belangrijk. Sport je wel genoeg? Hoe zit het met het gebruik van alcohol? Krijg je voldoende slaap? Het belang van slaap wordt enorm onderschat, terwijl het de grootste pijler is van mentaal welzijn. Als je de hele week gierend laat naar bed gaat en daarnaast vaak net te veel drinkt, is het logisch dat je je niet optimaal voelt. Dat kun je niet oplossen met een uurtje yoga; het gaat erom dat de basis weer in balans is.’

Een hoofdstuk per week

‘Voel je beter’ leest makkelijk weg; je hebt het in één avond uit. Toch adviseert Willem met klem om dat niet te doen: ‘Dan mis je de essentie. Een hoofdstuk per week is meer dan genoeg: je hebt tijd nodig om je de inhoud eigen te maken en alles te laten bezinken. Daarna kun je de tools die ik geef stap voor stap gaan toepassen, ontdekken of ze voor jou bruikbaar zijn en ze onderdeel laten worden van jezelf.’

Willem van der Bend (1973) is psychiater en heeft sinds tien jaar een succesvolle praktijk in Amsterdam en is auteur van het boek ‘Voel je beter’.