Pijn die niet overgaat
Een beetje pijn op z’n tijd hoort erbij. Maar chronische pijn, dat is een ander verhaal. Een op de vijf volwassenen lijdt eronder, soms is de oorzaak ervan niet te vinden. Vaak wordt gedacht dat deze mensen zich aanstellen. Ook bij artsen heerst nog veel onbegrip, simpelweg omdat ze te weinig over pijn hebben geleerd.
Pijn is bedoeld als waarschuwing. Raak je een gloeiendhete pan aan, dan reizen er via je zenuwstelsel pijnsignalen naar je brein. De boodschap: pas op! ‘Pijn is daarmee van levensbelang’, zegt pijnspecialist prof. Frank Huygen (Erasmus MC). ‘Er bestaat een zeldzame genetische afwijking waardoor mensen geen pijn voelen. Die mensen beschadigen zichzelf aan de lopende band.’ Pijn is dus ook ‘fijn’, maar de keerzijde is dat je pijn nauwelijks kunt negeren. ‘Pijn staat in ons bewustzijn erg op de voorgrond. En dat geldt helaas ook voor chronische pijn. Die kan je kwaliteit van leven en functioneren daarom enorm verminderen.’
‘De pijn vormt een rode draad in ons leven’
Door ernstige rug- en nekproblemen heeft Saskia de Jong (44) altijd pijn. Operaties zijn niet meer mogelijk. Met morfinepillen en -pleisters houdt ze zichzelf op de been.
‘Op mijn veertiende kreeg ik last van mijn been. Eerst dachten ze aan andere oorzaken, maar uiteindelijk bleek het een doorgebroken hernia. Dat komt nooit voor op die leeftijd. Ook had ik stenosen: vernauwingen van het wervelkanaal. Ik ben geopereerd, maar heb altijd klachten gehouden. Ik had regelmatig hernia’s en slikte gedurende periodes veel pijnmedicatie. Ook moest ik stoppen met paardrijden. In 2009 kreeg ik mijn derde kind. Toen ik vooroverboog om mijn baby een kus te geven, voelde ik een pats. Daarna was ik verlamd en incontinent. Zes weken lang lag ik op een bed in de kamer, terwijl mijn man en een hulp in huis voor de kinderen zorgden. Tot mijn man de huisarts erbij riep. Die liet meteen een ambulance komen. Ik heb drie weken in het ziekenhuis gelegen.
In het littekenweefsel in mijn rug zitten hernia’s die niet meer geopereerd kunnen worden. Inmiddels ben ik ook geopereerd aan nekstenosen, en ik heb carpaletunnelsyndroom. Tegen de pijn krijg ik morfinepreparaten en -pleisters, maar dat haalt niet alle pijn weg en ze hebben ook bijwerkingen. De nachten zijn een worsteling. ’s Ochtends neem ik mijn medicatie en kan dan nog een uurtje slapen. Rond half vijf ’s middags voel ik me al onrustig, dan is het tijd voor de tweede dosis.
Mensen met chronische pijn gaan vaak óf heel erg over hun grenzen heen, óf ze durven niks meer te doen. Ik was van de eerste categorie. Als manager in de complexe ggz werkte ik keihard om mezelf te bewijzen, waarbij ik mijn lichaam negeerde. Uiteindelijk belandde ik in een burn-out. De Sint Maartenskliniek wees me op het RealHealth-programma voor mensen met chronische pijn. Ik zat twee weken intern in de kliniek.
Van een psycholoog en psychomotorisch therapeut leerde ik onder meer om balans te houden, grenzen te bewaken en rustig op te bouwen. Ook hielpen ze me mijn beperkingen te accepteren. Dat is wel gelukt, al blijf ik het een hard gelag vinden om de rest van mijn leven aan de morfine te zitten. Je ziet niets aan me, dus er is niet altijd begrip. De pijn vormt een rode draad in ons leven. Mijn man doet veel in huis, mij lukt dat niet. Doordat mijn been niet goed meebeweegt, val ik regelmatig. Er staat permanent een ziekenhuisbed in de woonkamer.
Ik heb weleens gezegd: als ik het niet meer trek, hoef ik niet de tweede helft van mijn leven uit te dienen. Als je je eigen kont niet meer kunt afvegen, heb je wat mij betreft geen kwaliteit van leven meer. Dat zijn voor het gezin heftige uitspraken. Gelukkig gaat het nu wel weer even. Wat mij helpt is heel goed in verbinding blijven met mijn lijf, bijvoorbeeld met mindfulness. Verder moet ik vaak nee zeggen. Vervelend, maar het helpt wel om te blijven functioneren.’
Wat is nu eigenlijk chronische pijn?
Dit is een EXTRA artikel
Dit EXTRA artikel is alleen te bekijken voor abonnees. Maak eenvoudig een account aan en kies het abonnement dat het best bij je past. Je krijgt direct onbeperkt toegang tot alle artikelen!
