BBQ net even anders

Twee hoopjes bakstenen, stukje kippengaas erop en een vuurtje van zelf gesprokkeld hout en dennennaalden eronder: barbecue! Maar het kan ook luxer, en zelfs op gas. Welke barbecue is de beste? En wat doe je erop?

Als je van écht vuur houdt en de authentieke barbecueroostersmaak en -geur, neem je een houtskoolbarbecue. Ze zijn er in allerlei prijzen en maten, van simpele gietijzeren of aardewerken tafelmodellen tot super-de-luxe, megagrote Webers en Barbecooks. Een houtskoolbarbecue vraagt tijd en aandacht. Allereerst het aanmaken: doe dat nóóit met spiritus, want dat is levensgevaarlijk! Sommige moderne barbecues (bijvoorbeeld van Barbecook) hebben een quickstart-systeem waardoor ze ook zonder aanmaakblokjes in een oogwenk branden.

Een slecht brandende barbecue rookt meer dan die roostert. Hitte heb je nodig, maar geen vlammen. Afhankelijk van de hoeveelheid houtskool duurt het een half uur tot drie kwartier voordat de kooltjes goed wit gloeien en het barbecueën kan beginnen: wie eerder start, is voedsel aan het verbranden, niet aan het barbecueën. Je kunt de hitte van een houtskoolbarbecue regelen door het grillrooster hoger of lager te zetten, houtskool aan te vullen – of te wachten tot het vuur iets dooft. Het schoonmaken van houtskoolbarbecues vergt veel schrapen en vieze handen, maar sommige moderne types hebben handige ‘snel-leeg-asbakken’.

Goed op stroom

Lekker snel beginnen en weinig schoonmaakgedoe achteraf? Neem een elektrische barbecue! Steek de stekker in het stopcontact, zet de thermostaat op de juiste temperatuur, wacht heel even, en beginnen maar. Doordat de temperatuur precies is te regelen, zal het vlees niet snel aanbranden of roken. Je kunt een elektrische barbecue zelfs binnen gebruiken. Nadeel: je krijgt geen echte barbecuesmaak. Bovendien moet je in de buurt van een stopcontact zijn, dus voor de camping of op reis is een elektrische bbq niet handig.

Gassen maar!

Ook een gasbarbecue warmt snel op: aansteken en beginnen! Meestal kun je de gasvlam precies regelen, dus aanbranden en roken is er nu ook niet bij. En het vlees krijgt meer roostersmaak dan bij een elektrische barbecue. Check op een gasvlambeveiliging, die de gastoevoer stopt als de vlam uitwaait. Je moet de gasflessen – butaan of propaan – wel voor elke barbecue vullen, stukken minder simpel dan een zakje houtskool in de schuur hebben staan. Gasbarbecues zijn er in allerlei soorten: zonder of met deksel (voor het garen van grote stukken vlees), compact voor op tafel of complete superdure buitenkeukens. Handig? Alleen als je zo’n buitenkookfanaat bent dat je al gaat barbecueën bij de eerste zonnestraal in april.

Buitenbeentjes

Iets heel anders of op zoek naar meer mogelijkheden? Probeer een Skottelbraai, een gasgestookte superwok annex barbecue/oven of een Big Green Egg, een combinatie van een barbecue en (rook)oven waarop je alles kunt klaarmaken, van biefstuk tot pizza. Voor op reis is er niks handiger dan zo’n kleine lichtgewicht wegwerpbarbecue (bij campingwinkels en bouwmarkten). Haal ‘m uit je rugzak, even aansteken en je kunt er ruim een uur met z’n tweeën heerlijk op barbecueën (en er daarna een vuurtje in stoken). Na afloop kan de barbecue in de vuilnisbak. En voor wie het helemaal echt wil doen: bouw je eigen barbecue op de (kale) grond. Twee hoopjes (bak)stenen, stukje kippengaas of een oud (oven)rooster erop en een gloeiend vuurtje van zelf gesprokkeld hout en dennennaalden eronder.

En dit gaat erop!

Vlees & vleesvervangers

Laat vlees altijd eerst een kwartiertje op buitentemperatuur komen en bestrijk het met (olijf)olie. Leg dikke stukken vlees (worstjes, kippenpoten) eerst een minuut of 10 in water dat nèt heeft gekookt, zo garen ze alvast voor, en drogen ze niet uit. Vuistregel: hoe dunner (en magerder) het vlees, hoe sneller en heter je roostert; hoe dikker (en vetter), hoe langzamer en ‘koeler’. Draai vlees regelmatig om. Rooster spiesen niet te heet, dan verbranden de randjes. Vleesvervangers (vegetarische burgers, worstjes, spiesjes) kun je net zo roosteren als het vlees waar ze op lijken.

Probeer eens:
* Haloumi, een feta-achtige kaas uit Cyprus, die stevig blijft bij bakken en roosteren. Steek om en om met kerstomaatjes aan spiesjes, bestrijk met olie en tijm en rooster tot de haloumi iets bruin is. Vervang de haloumi eventueel door vega-gehaktballetjes.
* Lamsbiefstukjes, ruim van tevoren inwrijven met zout, olijfolie, uitgeperste knoflook en veel tijm. Of wrijf ze in met harissa; kant-en-klare Marokkaanse peperpuree.
* Japanse saté, marineer stukjes (biologische) biefstuk of ossenhaas een uurtje in Japanse sojasaus, een scheutje sesamolie en een paar druppels Thaise vissaus. Steek ze aan satéprikkers. Kort rondom roosteren en serveren met ingelegde Japanse gember (beni-shoga, te koop in toko’s). Marineer plakken tofu ook eens op deze manier.

Groenten op de barbecue

Stevige groenten; courgette, aubergine, pompoen, maïs, worteltjes, asperges, ui en paprika zijn het lekkerst. Snijd ze in dunne plakken of repen. Asperges, maïs en worteltjes laat je heel. Gebruik een extra fijnmazig rooster, voor zachtere groenten als tomaten neem je een grillbakje. Bestrooi de groenten altijd eerst met (kruiden)zout en bestrijk ze dun met olie. Rooster groenten niet te heet, ze verbranden snel.

Probeer eens:
* Geroosterde groentensalade: repen courgette, paprika, aubergine: bestrijken met olijfolie, zout en knoflook. Op een fijnmazig barbecuerooster bruin en gaar laten worden. Mengen en bedruppelen met balsamico-azijn.
* Geroosterde asperges met geitenkaas: rooster gehalveerde groene asperges tot ze net gaar, maar nog knapperig zijn. Bestrooi gul met zout. Rooster mini-geitenkaasjes met spek snel rondom op de grillplaat. Rangschik kaasjes en asperges op een schaal, bestrooi met pijnboompitjes en bedruppel met balsamico-azijn en honing.
* Aardappels in de schil: in folie poffen in de hete as (20-30 min.). Opensnijden, bedruppelen met goede olijfolie en bestrooien met grof zout en gemengde verse kruiden zoals peterselie, lavas of bieslook.

Vis op de barbecue

Vis is op de barbecue in een paar minuten klaar. Neem vis met het MSC-keurmerk voor duurzame visserij (supermarkt). Rooster hele vissen, zoals forel, makreel of poon, in een speciale visklem. Steek garnalen, gamba’s en stevige visfilets, zoals meerval, tonijn of zalm of zeeduivel aan spiesjes of rooster ze op een grillplaat. Verpak zachte vissoorten, zoals kabeljauw of koolvis, in aluminiumfolie. Bestrooi vis altijd vooraf met zout en laat een kwartiertje liggen. Dep de vis droog en bestrijk voor het barbecueën met olie (en kruiden). Vettere vis (zalm, haring, makreel, forel) blijft sappiger en smakelijker dan magere vis.

Probeer eens:
* Spiesjes van flinke blokjes zalm, gewikkeld in ontbijtspek. Geef er zelfgemaakte pesto bij. Dit is ook lekker met gekookte mosselen.
* Kabeljauwfilet in aluminiumfolie, doormidden gesneden en gevuld met plakjes (komijne)kaas en heel dunne plakjes kumquat/sinaasappel.
* Hele makreel, gevuld met stukjes appel en mosterd; steek de buik dicht met prikkertjes.

Fruit op de barbecue

Gebruik voor zacht fruit zoals hele aardbeien of plakken sinaasappel (met schil)- een grillbakje. Steviger fruit; plakken ananas, perzik, appel, stervrucht of mango kunnen op het (fijnmazige)rooster. Bestrijk ze eerst dun met neutrale (zonnebloem) olie en rooster ze kort, anders worden ze te zacht. Bestrooi fruit tijdens het roosteren met wat poedersuiker voor een karamellaagje.

Probeer eens:
* Fruitsalade: rooster plakken stevig fruit om en om tot iets zacht en bruin. leg ze op bordjes/een schaal en besprenkel ze met warme vloeibare honing, gemengd met fijngehakte muntblaadjes en citroensap naar smaak. Heerlijk met ijs!
* Aardbeispiesjes: steek stevige hele aardbeien aan spiesjes. Rooster snel rondom iets bruin, terwijl je ze bestrooit met poedersuiker. Geef er een sausje van yoghurt, honing, gemalen anijszaad (of gestampte muisjes of een verpulverd anijsblokje) en munt bij.
* Dit is een heerlijke afsluiter: snijd de schil van een hele (rijpe!) ananas. Laat de kroon eraan. Haal vervolgens de overgebleven pitjes eruit. Doe dit in schuine banen voor een leuk effect. Steek her en der in de ananas in de lengte doorgesneden vanillestokjes en twee in drieën gedeelde kaneelstokjes. Zet de ananas rechtop op een vuurvaste schaal en giet er wat ahornsiroop overheen. Plaats de schaal met ananas 20 minuten op het rooster maar niet pal boven de kooltjes (140 graden als je dat in kunt stellen). Serveer eventueel met een bolletje ijs. Succes verzekerd!