Rondje wandelen door Nederlandse Nationale Parken

Nederland telt liefst 21 Nationale Parken en één Unesco-Geopark. In al die parken zie je pas goed hoe gevarieerd het Nederlandse landschap is. Hup, in de benen dus.

• Trage Tocht Herkenbosch in Limburg
• Heuven-Beekhuizen in Arnhem
• De Alde Feanen in Earnewâld
• Tijdreisroute Leewal in Exloo

Routemaker Rob Wolfs vindt ‘zijn’ Trage Tocht Herkenbosch (16 kilometer) door het Limburgse Nationaal Park De Meinweg een aangename verrassing.

Als het over wandelen gaat, krijgt het zuiden van Limburg altijd alle aandacht. Dat is volslagen onterecht. Ook het noorden en midden van de provincie zijn meer dan de moeite waard. De Meinweg – ten oosten van Roermond – is een aangename verrassing, net als Nationaal Park Maasduinen, dat boven Venlo ligt. Je vindt er een zogeheten terrassenlandschap, ontstaan door het uitslijten van de rivier de Maas. Tijdens deze route loop je over drie van die plateaus, en ga je voornamelijk door halfopen landschap met twee grote heidegebieden: de enige plek in de provincie Limburg waar de adder nog voorkomt.

‘Je loopt door een terrassen­landschap, ontstaan door het uitslijten van de rivier de Maas’

Na vertrek vanuit Herkenbosch voert het een klein stukje door agrarisch gebied, en ook dicht bos. Daar loop je even parallel aan de IJzeren Rijn: de oude spoorweg tussen Antwerpen en het Duitse Roergebied, die allang niet meer in gebruik is, al zijn er berichten dat ze hem weer nieuw leven willen inblazen. Echt spannend is het niet, maar toch een aardig stukje cultuurhistorie.

Even over de helft voert de tocht je langs prachtige vennen. Fijne en stille plekken, waar niet voor niks altijd wel een bankje staat. Het leuke van die ondiepe meertjes is dat je er veel watervogels en een totaal andere flora aantreft. Daarna gaat het een stuk langs de Duitse grens, die De Meinweg overigens aan liefst drie kanten omgeeft. Je wandelt er langs de kronkelende Rothenbach ofwel Rode Beek, die Nederland van Duitsland scheidt. Daardoor ervaar je echt een grensgevoel.
Er is alleen bijna geen horeca op deze route. Alleen bij het begin in het bezoekerscentrum, en vlak voor het einde van het traject: Rijstal Venhof, met een aangenaam groot terras.

Wandelroute: Trage Tocht Herkenbosch
De route staat ook in de gids Lopen door landelijk Limburg van Rob Wolfs

---

Boswachter Susanne Blommaert tipt wandelroute Heuven- Beekhuizen in Nationaal Park Veluwezoom (9 kilometer).

‘Ik mag het misschien niet zo zeggen, maar deze wandeling is van een bijna on-Nederlandse schoonheid. De Veluwezoom ten oosten van Arnhem heeft flinke heuvels en dalen, en wordt daarom wel Klein Zwitserland genoemd. Die negen kilometertocht lijkt niet zo lang, maar is dus best pittig.

Naast het sterk glooiende landschap is de route de moeite waard omdat die voert over twee verschillende landgoederen. Heuven heeft een heel andere, meer agrarische sfeer dan het chiquere Beekhuizen. Er zijn boerderijtjes, akkertjes en ook een schaapskudde. Daarbij ga je door bossen en open, heideachtig gebied, waar IJslandse paarden lopen. Ook heb je kans aan het begin of eind van de dag wilde zwijnen te zien, typisch Veluwse dieren.

‘De Veluwezoom heeft flinke heuvels en dalen, en wordt daarom wel Klein Zwitserland genoemd’

Vervolgens wandel je over Beekhuizen, kenmerkend door de waterpartijen: kabbelende beekjes, vijvers, en een waterval met rotspartijen. Het landgoed kreeg in de loop van de achttiende eeuw van zijn toenmalige eigenaar een parkachtig sfeer, want de Romantiek was toen in zwang.

Overigens is er ook een wandelroute van vier kilometer die enkel over Beekhuizen gaat. Dan loop je ook over het spiraalvormige pad van de ruim vijftig meter hoge Keienberg, dat eveneens in de oude gloriedagen van het landgoed is aangelegd.

De korte wandeling trap je af op een parkeerplaats nabij Velp, waar je ook de langere route kunt beginnen. Die start officieel bij het bezoekerscentrum van de Veluwezoom dat behoorlijk druk kan zijn. Er is daar een brasserie, en bij het vertrekpunt bij Velp vind je restaurant Woodz. Beide zijn mooie plekken waar je heerlijk buiten kunt zitten.’

Wandelroute: Heuven-Beekhuizen

---

Boswachter Anton Huitema van It Fryske Gea vindt de wandelroute van 11 kilometer door Nationaal Park De Alde Feanen een aanrader.

‘De Alde Feanen in het midden van Friesland behoort tot een van de belangrijkste laagveenmoerasgebieden van West-
Europa. Het is gevormd door de turfwinning in de zeventiende en achttiende eeuw, toen turf ofwel veen een belangrijke brandstof was.

Om al dat veen te kunnen vervoeren naar het westen van het land, werden destijds veel waterwegen gegraven. Je kunt daarom vooral varen in De Alde Feanen, maar om het karakter van het park intenser te beleven, raad ik wandelen aan. Er groeien meer dan 450 soorten planten en er leven zo’n dertig verschillende zoogdieren. Zo doet de otter het er tegenwoordig weer goed. En in het najaar wemelt het van de watervogels: verschillende eenden- en ganzensoorten die komen overwinteren. Neem dus je verrekijker mee!

‘In het najaar wemelt het hier van de watervogels die komen overwinteren, neem dus een verrekijker mee’

De route begint bij het bezoekerscentrum, met om de hoek het pontje naar Earnewâld, een eeuwenoud dorp dat door onder anderen vissers en rietsnijders op een zandkop werd gebouwd. Je loopt daar een tijdje over een fietspad met aan beide kanten uitzicht over het natuurgebied.

Vervolgens ga je rechts een bruggetje over en wandel je over onverhard pad met uitgestrekte rietlanden en zogenoemde petgaten, waar vroeger het veen is uitgegraven. Daarna loop je over een houten vlonderpad door moerasbos, waarvan de elzen met hun ‘voeten’ in het water staan.

Tijdens de wandeling passeer je verschillende vogelkijkhutten en ook een uitkijktoren, vanwaar je het hele gebied kunt overzien, en bij helder weer Leeuwarden in de verte ziet liggen.

Tot slot gaat de route door het Pettebosk: een educatief bos, waar het landschap van De Alde Feanen op kleine schaal is nagebootst. In het bezoekerscentrum kun je voor de kinderen rugzakjes krijgen met onderzoeksmateriaal, waarmee ze op natuuravontuur kunnen gaan. Die zijn hartstikke populair.’

Wandelroute: Nationaal Park De Alde Feanen

---

Sarah-Mie Luyckx schrijft voor dagblad Trouw en Radar+ over wandelen. Ze is enthousiast over de Tijdreisroute Leewal (7,5 kilometer) over een Drents deel van Geopark de Hondsrug.

‘De Hondsrug is Nederlands enige Geopark, mét Unesco- status. Een predicaat dat alleen zowel aardkundige als culturele juwelen op hun conto mogen schrijven (Europa telt 69 Geoparken).

Gek genoeg staat het enigszins in de schaduw van het wat westelijker gelegen bekende heidegebied Dwingelderveld. Toch gold het zeventig kilometer lange glooiende lint van Groningen tot Emmen in lang vervlogen tijden als een belangrijke verbinding tussen het Hoge Noorden en de rest van de wereld.

Ook is er inmiddels het Hondsrugpad: een langeafstandswandeling van in totaal 325 kilometer. Maar wie kort en krachtig met het gebied wil kennismaken, adviseer ik de rondwandeling ‘Tijdreisroute Leewal’. Slechts een kleine acht kilometer, en een uitstekende staalkaart van wat de Hondsrug omvat: heidevelden, stuifzanden, zo her en der een hunebed of grafheuvel, en nog meer fijns.

‘Je gaat er langs een breed smeltwaterdal uit de laatste IJstijd. En kijk, daar is een hunebed’

Startpunt is het openluchtzwembad van Exloo, in het hart van de Hondsrug. De bewijzering van de route loopt snel in de smiezen: een knaloranje bordje met wolharige mammoet, die eens samen met de sabeltand­tijger leefde op deze toenmalige toendra’s van de laatste IJstijd.

Koud de hoek om beland je via een idyllisch zandpaadje op het Molenveld, een geweldig weids heidegebied dat ooit Exloo volledig omsloot. Daarna komen de Odoorner Dennen, gelegen op een voormalige zandverstuiving. Anders dan de naam doet vermoeden een aangenaam gemengd bos; aangelegd door boeren die hoorndol werden van het alles verstikkende gedwarrel op hun akkers.

Het is heerlijk stappen op de grotendeels onverharde grond, met vaak twee evenwijdig aan elkaar gelegen lijnen. Eeuwenoude karrensporen! Zo voert het soepeltjes naar het verkoelende Hunzebos, dat geldt als een van de hotspots van de Hondsrug. Je gaat er langs een breed smeltwaterdal uit de laatste IJstijd. En tot slot is er dan eindelijk ook een hunebed. Want zeg nou zelf: zónder is een Drents dagje wandelen eigenlijk niet compleet.’

Wandelroute: Tijdreisroute Leewal