‘Geen groene vingers’ is geen excuus

Er zijn nog veel mensen die weinig aan hun tuin doen of de boel dichtgooien en betegelen. Tv-tuinman en duurzaamheidsvoorvechter Lodewijk Hoekstra gelooft niet in het excuus ‘geen groene vingers’.

Portretten

Volgens het Nationale Tuinonderzoek van Fonteyn zijn wij Nederlanders graag in onze tuin – ruim 42 procent van de mensen brengt minstens acht uur per week in de tuin door. De tuin is steeds meer een verlengstuk van het huis geworden, en we besteden er dus ook veel tijd aan.

Toch is er nog wel wat winst te behalen, denkt tv-tuinman, ondernemer en spreker Lodewijk Hoekstra. Hij ziet nog steeds veel tuinen die betegeld zijn en weinig groen herbergen. ‘Misschien ligt dat deels aan het feit dat een tuin vroeger meer functies had dan nu,’ zegt Lodewijk. ‘Een gedeelte was moestuin, en als je de was ophing, maakte je over de heg een praatje met de buurvrouw.

We zijn tegenwoordig veel meer op onszelf gerichte holbewoners. Heel jammer vind ik dat. We denken daarnaast al snel dat een groene tuin arbeidsintensief is en dat je groene vingers moet hebben. Ik vind dat een fabeltje. Als je tegels hebt, moet je krabben en spuiten en regelmatig mos weghalen. Misschien kost een groene tuin in de regel iets meer tijd, maar je kunt het zo ingewikkeld en tijdrovend maken als je zelf wilt.

Ik zou altijd kiezen voor groen; niet alleen is dat goed voor de biodiversiteit en de natuur, in de zomer worden tegels bloedheet en als het flink regent kan het water nergens heen.’ Dat een groene tuin duurder zou zijn dan een bestraat exemplaar, is volgens Lodewijk, die zich al jaren hard maakt voor een duurzamere leefomgeving, evenmin een excuus. Het hoeft ook allemaal niet perfect, vindt hij. ‘We kennen allemaal de plaatjes van golfbaangras en keurige strakke haagjes, maar een tuin is wat jij ervan maakt. Het is altijd goed. En als je de natuur een beetje haar gang laat gaan en laat verrommelen, komen de gaafste dingen op.

Ook in mijn eigen tuin vind ik dat een intrigerend proces. Prachtig om te zien wat er allemaal groeit en bloeit, en in welke combinatie. Het is altijd een verrassing. Vroeger was de overtuiging dat je onkruid moest bestrijden. Inmiddels is wel duidelijk dat juist planten als brandnetel, de braamstruik, paardenbloem en koolzaadplant ontzettend belangrijk zijn voor bijen en andere vliegende insecten.’

Twee boeken over duurzaam tuinieren

De tuin als ecologische stapsteen

Maar stel dat je dit leest, door het raam van je woonkamer naar buiten kijkt, die grijze tegels ziet en denkt: Ik wíl wel groen, maar waar moet ik beginnen?

Lodewijk denkt dat je dan vooral iets moet dóén. ‘Je kunt natuurlijk een heel tuinontwerp laten maken, maar dat is voor veel mensen niet haalbaar. Je kunt ook een paar tegels uit de hoek wippen en gewoon beginnen. Als je in die hoek een vlinderstruik neerzet, en je ziet daadwerkelijk vlinders in je tuin, word je daar al zo blij van. Het kan in stapjes, dat is meer dan prima.’

Als je wilt focussen op duurzaamheid, zijn volgens Lodewijk een paar dingen belangrijk. Allereerst zou je het regenwater kunnen opvangen en naar je planten leiden; dat doe je één keer en dat scheelt je veel kraanwater. ‘Verder moet je je tuin gaan zien als een ecologische stapsteen. Met bomen, een haag, wat lage vegetatie en een composthoop in een hoek creëer je echt een stuk natuur.

‘Met bomen, een haag, wat lage vegetatie en een composthoop creëer je natuur’

Van de tegels die je eruit had gehaald, zou je een stapelmuurtje kunnen maken; een fijn plekje voor hagedissen en salamanders. Je kunt ook een cementkuip ingraven en er wat planten uit de sloot in doen, dan heb je een minivijver.’

De belangrijkste tuintip die Lodewijk heeft voor de zomerperiode, afgezien van zuinig zijn met water zonder je planten te laten verdrogen, is even simpel als effectief. ‘Die hangmat ophangen en genieten’, lacht hij. ‘Het meeste werk aan je tuin heb je in het voor- en najaar.’

Tips voor de fijnste duurzame tuin

  • Haal niet zonder pardon onkruid weg. Niet alleen kunnen kruidachtigen prachtig zijn als je ze laat staan, ook kunnen ze goed zijn voor bijen en andere insecten.

  • Installeer een app om in één oogopslag te zien wanneer je planten, bloemen en groenten moet zaaien en oogsten. Apps zijn bijvoorbeeld Makkelijke Moestuin, Hortus en Mijn Tuin.

  • Speel met bloeitijden. Als je je daarin verdiept, heb je met een beetje mazzel van februari tot oktober bloeiende planten.

  • Creëer ruimte door hoogteverschil. Een tuin lijkt optisch groter als je werkt met verschillende hoogtes én als je een boom neerzet.

  • Haal je planten of stekjes bij het plantenasiel, de plantenbieb, of ruil met je buren.

Dit is een bijlage van:
Lees meer over: Duurzaam leven en Leuke dingen doen

Registreer nu bij RADAR+

RADAR+ biedt waardevolle tips om gezond te blijven van lijf & geest! Maak nu een gratis account aan en lees meteen meer!

Registreer nu