Rookmelders en CO-melders: van levensbelang

Een rookmelder kan levensreddend zijn en hoeft niet meer dan een paar tientjes te kosten. Zie je online een Chinees apparaatje van maar een paar euro, laat die dan maar links liggen, want die werken echt niet. Naast een rookmelder, heb je ook een koolmonoxide-melder nodig. Er zijn ook rook- en koolmonoxidemelders in één, maar vanwege de verschillende functies en verschillende plaatsen waar je ze het best kunt ophangen, kun je beter aparte melders gebruiken.

1. Rookmelder

Ongeveer de helft van alle woningbranden zijn geen branden met grote vlammen, maar branden waarbij het vuur smeult. Deze smeulbranden veroorzaken veel rook en daardoor vallen ook de meeste slachtoffers. Als je slaapt, ruik je niets. Alleen je gehoor werkt nog. Als je wasdroger kortsluiting maakt en brand veroorzaakt, word je van de rooklucht dus niet wakker. Doordat rook veel giftige gassen bevat, raak je al snel in een diepe bewusteloosheid. Vaak al binnen enkele minuten. De meeste slachtoffers bij brand vallen dan ook door het inademen van rook. Rookmelders zijn dus van levensbelang!

Een goede rookmelder geeft op tijd een luid waarschuwingssignaal bij verschillende soorten brand. De batterij moet 10 jaar meegaan of tussentijds vervangen kunnen worden. De melder moet ook nog werken als de batterij bijna op is. Melders moeten voldoen aan de Nederlands-Europese norm (N)EN 14604 en CE-gekeurd zijn. De Nederlandse Brandwondenstichting raadt op haar site de rookmelder van Fire Angel aan. Word je donateur dan krijg je de melder gratis thuisgestuurd.

Waar moet je een rookmelder ophangen?

Een rookmelder moet aan het plafond geplaatst worden, liefst in de woonkamer en in alle slaapkamers. Hang in elk geval een melder in de hal en op de overloop, onder andere omdat dit de vluchtroute is als er brand uitbreekt. De Nederlandse Brandwonden Stichting adviseert minimaal één rookmelder op elke verdieping. Hang hem in het midden van je plafond, maar wel minimaal 30 cm van een lamp af, omdat de rookmelder anders vervuild raakt door stof.

2. Koolmonoxide-melder

Een CO-melder waarschuwt je als het percentage koolmonoxide in een ruimte te hoog oploopt. Door een slecht functionerende open haard, gaskachel of geiser bijvoorbeeld. Het giftige kleur- en geurloze gas kan ook vrijkomen in een huis waarin een moderne, goed afgestelde cv- of combiketel aanwezig is. Die ook nog eens netjes zijn jaarlijkse onderhoudsbeurt heeft gehad.

Daarom is het van belang je cv-ketel jaarlijks te onderhouden, het liefst door een installatiebedrijf met het OK-CV keurmerk. Vraag bij de eerstvolgende onderhoudsbeurt van je cv-ketel de monteur om de rookgasafvoer te controleren op lekken, en een CO-meting te doen. En als je een nieuwe cv-ketel laat installeren, laat dan ook meteen de rookgasafvoer vervangen. Ook als deze nog prima werkt! Rookgasafvoeren zijn niet ontworpen om veel langer mee te gaan dan een cv-ketel en rook uit vooral HR-ketels kan de afvoer in de loop der tijd dunner maken, tot de gaten erin vallen.

CO-melders moeten voldoen aan de Nederlands-Europese norm (N)EN 50291 en CE-gekeurd zijn. Dit zijn veilige melders volgens de Consumentenbond.

Waar moet je een CO-melder ophangen?

Plaats de CO-melder in iedere slaapkamer en eentje in de buurt van de open haard, cv-ketel en geiser. In deze zogenaamde bronruimtes plaats je hem aan het plafond en tussen 1 en 3 meter van de CO-bron en op minimaal 30 cm van de hoeken om ervoor te zorgen dat hij in de luchtstroom geplaatst is. In verblijfsruimtes plaats je hem op de muur op ademhoogte. Dus in de slaapkamer op de hoogte waarop je slaapt en in je woonkamer op de hoogte van de bank.

Vaak wordt gedacht dat je ze laag moet ophangen ‘omdat koolmonoxide zwaarder is dan lucht’. Dit is echter een hardnekkig misverstand: het is zelfs een fractie lichter dan lucht en verspreidt zich daarom met luchtstromen door het huis.

Het risico van een koolmonoxidevergiftiging wordt nog veel groter als het verbrandingstoestel in een kleine, slecht geventileerde ruimte staat. Bijvoorbeeld op een boot, in een caravan of in een kleine doucheruimte. En als er geen directe afvoer van het toestel naar buiten is. Vergeet ook niet een melder op te hangen waar gas, olie of hout wordt verbrand in een afgesloten ruimte. Denk aan situaties als binnenshuis barbecueën, het gebruik van heaters in een schuurtje of een afgesloten partytent.

3. Hittemelder

In ruimtes als keukens, garages of natte ruimtes kunnen damp, stof of gassen een rookmelder vals alarm veroorzaken. In de keuken of garage kun je daarom beter een hittemelder ophangen. Die gaat af als er een snelle temperatuurstijging wordt gedetecteerd.

Waar moet je een hittemelder ophangen?

Een thermische brandmelder moet je minimaal 50 centimeter van de muur af bevestigen, liefst in het midden van de ruimte (aan het plafond). Plaats hem niet te dicht in de buurt van bijvoorbeeld een kachel of gasfornuis, om vals alarm te voorkomen.

Slimme rookmelders

Tegenwoordig bestaan er ook zogenaamde slimme melders. Dat is een rook-, hitte- of koolmonoxidemelder die via wifi verbonden is met een app op je telefoon. Met die app kun je de melding aan- en uitzetten en testen. Dat scheelt heel wat gewiebel op een keukentrapje. Ook is het handig dat je een bericht op je telefoon ontvangt als de melder afgaat.

Vanaf 1 juli 2022 is het verplicht om in iedere woning in Nederland rookmelders op te hangen. Deze verplichting bestaat al langer voor nieuwbouwhuizen, maar geldt dan ook voor bestaande bouw. Als je geen rookmelders plaatst, heeft dat (op dit moment) meestal nog geen invloed op de dekking van je inboedel- op opstalverzekering. Uiteraard kan dat in de toekomst veranderen. Op iedere verdieping waar gewoond wordt is, moet minimaal 1 rookmelder hangen. Woon je in een huurwoning? Dan moet de verhuurder de rookmelders plaatsen.

Bronnen: consumentenbond.nl, brandweer.nl, brandwondenstichting.nl