Vier keer heerlijk slenteren door prachtige stadjes

We kiezen vier stadjes waar je op je gemak kunt dolen door het verleden. Stap je graag lekker door, dan kun je óók de omgeving van Enkhuizen, Oudewater, Doesburg en Grave ontdekken.

Frank van der Meer van wandelblog Frankwandelt tipt de ANWB-route Oudewater, eventueel met uitbreiding naar Haastrecht (12 of 17 kilometer).

‘Oudewater in de provincie Utrecht geldt als het mooiste stadje van het Groene Hart, en daar ben ik het helemaal mee eens. Vooral in de winter, wanneer het er rustig is, is een wandeling door dit verrassende en intieme plaatsje een uitstekend idee dankzij de historische panden met trapgevels en de fijne horeca. Die vind je onder meer bij de monumentale Visbrug, waar het standbeeld staat van Swiebertje, de held uit de populaire jaren 70-televisieserie die in Oudewater werd opgenomen.

Minder vrolijk maar wel historisch van betekenis is de Heksenwaag, waar in de zestiende en zeventiende eeuw mensen werden gewogen om te bepalen of ze heks waren. Was je niet te licht, dan was dat goed nieuws en ontving je een ‘Certificaet van weginghe’.

Uitgeslenterd in Oudewater? Je kunt in de omgeving genieten van weidse vergezichten

Je kunt niet uren wandelen in Oudewater, maar ook de omgeving is de moeite waard. Officieel begint deze wandelroute in Hekendorp, een pittoresk 14de-eeuws dijkplaatsje. Vervolgens loop je langs de Hollandse IJssel over de Tiendweg – een grasdijk met knotwilgen – naar Oudewater. Het is er weids met veel vogels, waaronder knobbelzwanen die over de weilanden waggelen. En in de koude maanden hangt er een verstilde sfeer – vooral als het mistig is. Alleen met veel wind is het door het open karakter van het landschap geen aanrader. Trek vooral ook goede schoenen aan, want het kan er behoorlijk zompig zijn. Omdat ik het mooiste graag voor het laatst bewaar, kies ik ervoor om eerst aan de andere kant van de Hollandse IJssel, parallel aan de provinciale weg, naar Oudewater te wandelen, waarvan de kerktoren er in de verte veelbelovend uitziet.’

Meer informatie: ANWB

---

Sarah-Mie Luyckx, schrijft over wandelen voor dagblad Trouw en Radar+ Ze vindt wandelen in en rondom Enkhuizen een aanrader.

‘In Enkhuizen staat de ANWB-wandeling (5 kilometer) in het teken van de rare straatnamen waarop dit Noord-Hollandse stadje aan het IJsselmeer patent heeft. Wat te denken van: Hoerejacht, Vette Knol, en Tussen Hel en Vagevuur?
Het laat zich raden dat die te maken hebben met de eeuwenoude geschiedenis van deze schoonheid. Een route is eigenlijk niet nodig – ga gewoon lekker dolen langs de lieflijke grachtjes en door de stegen en straten met puike panden als het Hollands classicistische stadshuis. Vooral in de winter, wanneer het stadje niet wordt overspoeld door stoeten jachthaventoeristen ervaar je de Gouden Eeuw-vibe, en heb je het gevoel in een soort historisch mini-Amsterdam te lopen, maar minstens zo mooi.

Net als de hoofdstad beleefde Enkhuizen zijn economische glorietijd in de zeventiende eeuw: het had toen de grootste haringvloot van heel het land. Het huidige IJsselmeer was toen nog de Zuiderzee.

Ervaar de vibe van de Gouden Eeuw terwijl je in Enkhuizen langs lieflijke grachtjes wandelt

Maak vooral ook een rondje over de historische vestingwallen. Dan passeer je onder meer de Drommedaris, de zuidelijke toegangspoort van de stad met één pronte toren. Inderdaad, vandaar die naam. Ook gaat je wandeling langs het Zuiderzeemuseum, dat voor een deel een openluchtmuseum is met meer dan 140 historische gebouwen. Daar is tot medio maart de tentoonstelling Winterkoorts te zien over de geweldige winters van weleer. Hoeveel nostalgie kan een mens op één dag verdragen?

Vanaf het Centraal Station Amsterdam vaart overigens het hele jaar door een veerboot naar Enkhuizen. Heb je tot slot nog behoefte aan een frisse neus? Loop dan een stuk noordwaarts over de dijk richting Oosterdijk. Bij dit buurtschap in de bocht van de dijk tuurt een monumentale witte vierkante vuurtoren richting de einder. Een prachtplek, mits je oren niet van je hoofd vriezen.’

Meer informatie: visitenkhuizen.nl

---

Stadsgids Thijs de Bruijn is superenthousiast over
mosterdstad Doesburg in de Achterhoek.

‘Wie in Doesburg weet te verdwalen, verdient een oorkonde! Het is een klein stadje met de 62 meter hoge toren van de Martinikerk als oriëntatiepunt. Maar het telt liefst 150 monumenten. En verschillende musea, waaronder het Lalique Museum in het hart van het historische centrum. Dat is gewijd aan de wereldberoemde Franse edelsmid en glaskunstenaar René Lalique, die oogverblindende gebruiksvoorwerpen heeft gemaakt.

Heel Doesburg is één museum. Denk de auto’s en elektriciteit weg, en je waant je in de Middeleeuwen

In feite is heel Doesburg één museum. Denk de auto’s en elektriciteit weg, en je waant je in de middeleeuwen. Het kreeg al aan het eind van de twaalfde eeuw stadsrechten, toen Amsterdam nog een plaatsje van niks was. Vanwege de strategisch goede ligging aan de IJssel maakte Doesburg, gelegen op een vijf meter hoog rivierduin, destijds deel uit van het economisch verbond van Hanzesteden. Daar kwam eind vijftiende eeuw de klad in toen Columbus Amerika had ontdekt, en de westkant van het land economisch belangrijker werd.

De Hanzesteden vervielen daardoor in armoede, wat uiteindelijk voor Doesburg een zegen bleek. De bevolking had namelijk zelfs geen geld om panden te slopen. Daardoor zijn er ook nog altijd veel stadsboerderijen en een heel oude gemeentelijke kruidentuin die er tijdens belegeringen voor moesten zorgen dat de inwoners te eten hadden.

Bovendien heeft Doesburg de oudste horecagelegenheid van Nederland: Stadsbierhuys De Waag uit 1478, een fraai staaltje Neder-Rijnse baksteengothiek, recht tegenover het stadhuis. En zeker in de winter is de soep van Doesburgse mosterd een aanrader. Overigens bestaat er nog altijd een mosterdfabriekje dat ook een museum is.

Tot slot zou je over de dijk langs de meanderende IJssel kunnen wandelen. Je hebt dan een geweldig uitzicht over de rivier, en ziet in de verte de Veluwe liggen.’

Meer informatie:
bezoek-doesburg.nl voor info over de stadsgidsen of het wandelboekje (€ 3,25).
Op wandelzoekpagina.nl vind je Groene Wissel-wandeling Doesburg (6 kilometer).

---

Naline Roodbeen, schrijver voor online reismagazine Stop and Stare, adviseert de etappe van Grave naar Ravenstein – onderdeel van de Noord-Brabantse Zuidwaterlinie (ruim 11 kilometer).

‘De Zuidwaterlinie, een ketting van elf mooie vestingstadjes, is niet erg bekend bij veel mensen. In het historische stadhuis van Grave zit een bezoekerscentrum waar je alles aan de weet komt over Nederlands oudste en langste verdedigingslinie, die loopt van Bergen op Zoom naar Grave.

Grave heeft het qua belegeringen in de loop van de geschiedenis het zwaarst te verduren gehad, maar gelukkig is er veel bewaard gebleven. De Hampoort – de enig overgebleven stadspoort net buiten het centrum – is een must-see. Daarin zit het Graafs museum met archeologische vondsten, en ertegenover ligt het elf meter hoge vestingpark met uitzicht over de daken van het pittoreske stadje, waar het wemelt van de leuke winkeltjes en horeca.

Het vestingpark biedt uitzicht over de daken van het pittoreske Grave waar het wemelt van de leuke winkeltjes

Na Grave loop je over de dijk met de Maas continu in het vizier, en slinger je door uitgestrekt landschap, her en der versierd met een molen of kerk. Ook passeer je verschillende piepkleine dorpjes met boerderijtjes. Een heel karakteristiek stukje Brabant. Vervolgens beland je in Ravenstein, een stuk kleiner dan Grave, maar mijn favoriet. De fotogenieke straatjes leiden je naar bijzondere plekken, zoals de Stadstuin met het leerlooierijhuisje. Ook Wilskracht Stadsbrouwerij in de molen waar de bierketels staan te borrelen, loont de moeite. In het bijbehorende streekwinkeltje kun je de biertjes en andere lokale lekkernijen kopen. Maar duik vooral ook een van de schattige cafés in.’

Meer informatie:
visitbrabant.com/zuiderwaterlinie
visitbrabant.com/nl/belevingen/toeren-langs-de-zuiderwaterlinie-door-historisch- en-groen-brabant