Bepaal zelf je lijfrente-uitkering

Komt je lijfrentespaarpotje vrij? Dan is het nu tijd om op onderzoek uit te gaan. Wie biedt de hoogste uitkering? En waar let je nog meer op?

Veel mensen maken nu mee dat hun lijfrente tot uitkering komt, simpelweg omdat er zo veel 60-plussers zijn. Zij hebben ooit geld opzijgezet voor hun oude dag. Dat geld konden ze aftrekken van de belasting en het stond geblokkeerd bij een verzekeraar of een bank. Nu komt het geld vrij en moeten ze er een lijfrente-uitkering van kopen.

Je bent vrij om naar een andere partij te stappen

Je hoeft geen lijfrente aan te schaffen bij de bank of verzekeraar waar je al die jaren je geld gestald hebt. Je bent vrij om naar een andere partij te stappen. Het ligt voor de hand om te kiezen voor de bank of verzekeraar die de hoogste uitkering biedt. Dat gaat gemakkelijk met vergelijkingssites, zoals 123lijfrente.nl of Moneywise. Je vult je gegevens in en ziet snel welke partij met het beste bod komt.

Stel dat je geboren bent op 1 augustus 1956. Dan krijg je voor het eerst AOW op 1 juni 2023. Je hebt tientallen jaren geld opzijgezet voor je pensioen en nu heb je een kapitaal bij elkaar van € 100.000. Dat wil je tegelijk met je AOW ontvangen in maandelijkse uitkeringen. Als je op een vergelijkingssite bijvoorbeeld invult dat je twintig jaar lang elke maand een lijfrente-uitkering wilt, krijg je bij de ene partij € 594 per maand (netto € 448) en bij de andere partij € 455 per maand (netto € 343). Dat scheelt netto ruim € 100 per maand.

Bank of verzekeraar

Je kunt je lijfrente laten uitkeren door een bank of een verzekeraar. Als je kiest voor een bank, gaat het geld naar je nabestaanden als jij overlijdt tijdens de looptijd. Bij een verzekeraar is dat niet zo. Dan vloeit het geld terug naar de verzekeraar. Maar dat hoeft niet. Je kunt kiezen voor een uitkering voor je partner als jij overlijdt. Vaak scheelt dat niet veel in het bedrag van de maandelijkse lijfrente-uitkering die je krijgt.

Stel dat de persoon uit het bovenstaand rekenvoorbeeld kiest voor een uitkering van 70 procent voor haar partner als zij zelf overlijdt. Dan ontvangt zij een uitkering van € 562 per maand (netto € 424). Het is dus niet zo dat je eigen uitkering opeens een stuk lager wordt als je wilt dat je partner een uitkering ontvangt na jouw overlijden.

Wel of niet levenslang een uitkering

Een ander verschil is dat je bij een verzekeraar kunt kiezen voor een levenslange uitkering. De verzekeraar neemt het risico dat je honderd wordt en blijft al die tijd uitkeren. Bij een uitkering door een bank kan dat niet. De bank maakt een berekening van het totaalbedrag en smeert dat uit over het aantal jaren dat jij een uitkering wilt. Dan stopt het. De bank keert net zo lang uit totdat jouw inleg op is.

Als de persoon uit het rekenvoorbeeld kiest voor een levenslange uitkering krijgt zij € 511 per maand (netto € 386). Als ze wil dat haar partner na haar overlijden levenslang een uitkering van 70 procent ontvangt, wordt haar maandelijkse uitkering € 448 (netto € 338).

Overweeg de keuzes

Als je een lijfrente laat uitkeren kun je allerlei keuzes maken. Niet alleen tussen banken en verzekeraars, of over het wel of niet meeverzekeren van je partner, maar ook wat betreft de looptijd. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor een uitkering van tien jaar, twintig jaar of levenslang. Ook kun je kiezen voor een uitkering per maand, kwartaal of jaar.

Nu sparen voor je pensioen? Fiscaal-vriendelijk geld opzijzetten voor je pensioen is een aanrader als je te weinig pensioen opbouwt. Als je in loondienst werkt en via je werk al pensioen opbouwt, heb je meestal geen mogelijkheid om daarnaast nog fiscaal gunstig iets opzij te zetten voor je oude dag. Het is ook de vraag of dat nodig is. Maar zeker als je zzp’er bent, is het slim op geld opzij te zetten voor later.

Je mag jaarlijks maximaal € 15.317 (2023) fiscaal aftrekken en opzijzetten. Hoe hoog dit bedrag precies is, hangt af van je inkomen. Dit maximum is gebaseerd op een bruto jaarinkomen van € 128.810 (het maximum inkomen waarover je in 2023 fiscaal-vriendelijk pensioen kunt opbouwen). Met de lijfrenterekenhulp op belastingdienst.nl kun je berekenen welk bedrag voor jou geldt. Er staan ook rekenhulpen op sites van banken en verzekeraars die pensioenproducten aanbieden.

Het bedrag dat je vastzet voor je pensioen mag je aftrekken van de belasting. Als je met pensioen gaat, moet je van het opgebouwde kapitaal een lijfrente kopen. Over deze lijfrente- uitkeringen betaal je belasting. Meestal is dat gunstig, omdat je als werkende doorgaans een hoger belastingtarief betaalt dan als AOW’er. Je trekt je inleg daardoor af in je werkende leven tegen een hoger tarief en betaalt over de uitkering een lager tarief als je met pensioen bent.

Voordelen zijn dat je gegarandeerd geld opzijzet voor je pensioen (het staat vast, je kunt er niet aankomen) en dat het fiscaal voordelig is: de inleg is aftrekbaar en bovendien telt dit geld niet mee voor de belasting in box 3 (vermogensrendementsheffing). Dat het geld vaststaat, is tegelijkertijd een nadeel; je bent niet meer vrij om ermee te doen wat je wilt. Geld vastzetten voor lijfrentes later kan bij verzekeraars en banken of bij online pensioenbanken zoals BrightPensioen en BrandNewDay.

Uitkering voor een bepaalde tijd

Wel geldt de wettelijke regel dat een tijdelijke uitkering (dus niet levenslang) minstens vijf jaar moet duren. Korter kan dus niet. En als je kiest voor zo’n tijdelijke uitkering, mag het uitgekeerde bedrag niet hoger zijn dan € 24.168 per jaar. Dit bedrag wordt jaarlijks aangepast en staat los van andere inkomsten. Mensen kiezen bijvoorbeeld voor een tijdelijke uitkering als ze met pensioen zijn gegaan, maar nog geen AOW krijgen. Op die manier overbruggen ze de periode zonder AOW. Je lijfrente gebruiken als overbrugging tot de AOW kan overigens alleen met lijfrentes die je hebt afgesloten voor 2006.

Ook kiezen mensen soms voor een tijdelijke uitkering als extraatje in de eerste jaren dat ze met pensioen zijn. Of omdat hun hypotheek in de eerste jaren na pensionering nog niet helemaal is afgelost, maar daarna wel. Als je uitkering wat hoger is dan € 24.168 per jaar en je wilt toch een tijdelijke uitkering, dan kun je de uitkeringsperiode simpelweg verlengen. Misschien zit je bijvoorbeeld met vijf jaar en tien maanden of met zes jaar en één maand wel onder het maximale uitkeringsbedrag.

Krijg je huurtoeslag? Bij het bepalen van de duur van de lijfrente-uitkering kun je daar rekening mee houden. Als je alleen woont en je inkomen is hoger dan € 32.500 per jaar, ontvang je geen huurtoeslag. Voor stellen ligt de inkomensgrens op € 40.500.

Tegelijk met je AOW

Lijfrenteverzekeringen die je hebt afgesloten voor 2014 kun je vanaf je 65ste laten uitkeren. Lijfrente­verzekeringen die je daarna hebt afgesloten, mag je pas vanaf je AOW-leeftijd laten uitkeren. Veel mensen hebben meerdere lijfrentes. Daar kun je dan mee puzzelen; de ene kun je eerder laten ingaan, de andere later. Realiseer je dat je als AOW’er minder belasting betaalt dan toen je nog werkte. Daarom is het de moeite waard om een lijfrente-uitkering pas in te laten gaan vanaf het moment dat je AOW ontvangt.

Als AOW’er betaal je over de eerste plusminus € 38.000 inkomen zo’n 19 procent belasting. Over het inkomen daarboven tot zo’n € 73.000 betaal je bijna 37 procent. Als je nog geen AOW hebt, betaal je dat laatste percentage over je hele inkomen tot € 73.000. En dáárboven betalen zowel AOW’ers als niet-AOW’ers 49,5 procent.

Stel je de uitkering liever uit? Je kunt je lijfrente-uitkering uitstellen tot maximaal vijf jaar na je AOW-datum. Dan laat je het bedrag gewoon staan op de geblokkeerde rekening. Het voordeel daarvan is dat je geld nog een paar jaar extra kan renderen. Zeker voor mensen die na hun pensioenleeftijd nog een tijdje blijven werken is dat een mooie oplossing. Maar meer uitstel dan vijf jaar krijg je niet. Tegen die tijd moet je een lijfrente-uitkering kiezen. Als je dat niet doet, wordt het bedrag ineens uitgekeerd en staat de fiscus klaar om in één klap belasting te heffen over het hele bedrag.

Oud regime, nieuw regime

Als je op een vergelijkingssite gegevens invult om te checken waar je de hoogste lijfrente-uitkering krijgt, moet je invullen of de lijfrente oud regime is of nieuw regime. Met oud regime worden lijfrenteverzekeringen bedoeld die je voor 16 oktober 1990 afgesloten hebt en waarvoor je – ook na die tijd – periodieke premies betaalde. Ook lijfrenteverzekeringen die je voor 1992 hebt afgesloten en waarvoor je eenmalig een bedrag betaalde – een zogenoemde koopsom – vallen onder het oude regime.

Voor lijfrenteverzekeringen die onder het oude regime vallen, gelden gunstiger regels. Zo mag je de uitkering ineens laten uitkeren in plaats van verspreid over een aantal jaren. Verder mag je hem laten ingaan wanneer je wilt en hem uitstellen tot je 75ste. Ook mag je deze lijfrente weggeven, bijvoorbeeld aan je partner of je kinderen. De regel dat je bij een tijdelijke uitkering maximaal € 24.168 per jaar mag ontvangen geldt niet voor een oud regime-lijfrente. Met zo’n ouderwetse lijfrente ben je dus veel flexibeler.