Energiezuinig wonen is duurzaam leven

Elk nadeel heeft z’n voordeel. Door de stijging van de energie­rekening gaan steeds meer mensen op zoek naar manieren om op gas en elektra te kunnen besparen. En voor je het weet, ben je dan duurzaam aan het leven.

Steeds meer mensen willen van het gas af, zelf elektriciteit opwekken, zo weinig mogelijk energie gebruiken en verder ook zo duurzaam mogelijk wonen en leven. Dit vooral vanwege de gigantische stijging van de energieprijzen én de klimaatcrisis.

Vroeger – nog niet eens zo heel lang geleden – was het bijna uitsluitend voorbehouden aan bewoners van tiny houses: offgrid wonen. Offgrid wil zoveel zeggen als ‘niet aangesloten zijn op het elektriciteitsnet, het gasnetwerk, de watervoorziening en het riool’. Veel mensen noemen dit zelfvoorzienend, maar strikt genomen betekent zelfvoorzienend dat je ook je eigen voedsel verbouwt (of verkrijgt van je dieren) en bijvoorbeeld al je afval recyclet.

Ga langs bij je energieloket
Bijna alle gemeenten in Nederland hebben een energieloket. Daar kun je terecht met vragen over energiebesparing en het energiezuinig maken van jouw huis. Sommige energieloketten hebben ook energiecoaches, die bij je thuis kunnen komen voor advies. Op regionaalenergieloket.nl vind je het energieloket bij jou in de buurt.

Expert Nander Knobben, oprichter van het Off-grid Centrum in Wierden, helpt mensen om zo veel mogelijk offgrid te leven. In het centrum geven zijn collega’s en hij waardevolle informatie over een manier van leven waarin je minder afhankelijk bent van bijvoorbeeld energiebedrijven, en hebben ze een breed assortiment aan producten om deze droom waar te maken. Hierbij moet je bijvoorbeeld denken aan zonnepanelen, accu’s, waterfilters, compost- wc’s en vaste waterzuiveringsinstallaties.

‘We zijn sinds 2019 bezig en deden in het begin met name tiny houses en offgrid woningen, vooral voor mensen die bijvoorbeeld verhuisden naar Zweden of Portugal’, vertelt Knobben. ‘Toen de corona­pandemie uitbrak, en alles schaarser en duurder werd, werd de interesse voor batterijoplossingen – die wij al heel lang offgrid toepasten – onder ‘gewone’ mensen ineens gigantisch. Men begon te zien dat er veel mooie mogelijkheden zijn om je eigen energie op te wekken en op te slaan – om minder afhankelijk te zijn van nutsbedrijven, het milieu te ontlasten én geld te besparen.

Wij dachten toen: wat kunnen we hierin betekenen? We hebben die kennis immers al vergaard vanuit de offgrid toepassingen. En na de coronatijd zorgde de stijging van de energierekening voor een bepaald gevoel van machteloosheid. Het werd vóór jou bepaald dat je rekening van € 120 naar € 600 per maand ging. Mensen willen de regie terugpakken. Ze willen meer onafhankelijkheid en gaan kijken hoe ze kunnen besparen en verduurzamen. Het ligt dan voor de hand om je woning te isoleren, maar je kunt het zo ver voeren als je wilt, bijvoorbeeld met zonnepanelen in combinatie met een thuisbatterij of met een zonneboiler.’

Knobben is van mening dat in een ideale wereld de meest duurzame optie ook de goedkoopste is. ‘Ik las ergens dat als de miljarden die nu voor het gasprijsplafond worden uitgegeven, aan zonnepanelen zouden worden besteed, elk huis in Nederland nu zonnepanelen had gehad. Dat vind ik wel heel populistisch en makkelijk gezegd, want op dit moment is er lang niet genoeg montagemateriaal om ieder huis van zonnepanelen te voorzien. Bovendien zullen niet alle daken in Nederland er geschikt voor zijn. En in de winter geven zonnepanelen vaak niet genoeg energie om de vraag naar energie te dekken. Dat neemt niet weg dat met name het afgelopen jaar het kostenaspect voor veel mensen een belangrijke stimulans is in het verduurzamingsproces.

Voor ons in het Off-grid Centrum is het milieu de belangrijkste overweging voor verduurzaming, maar je ziet dat veel mensen die kostenprikkel nodig hebben. Daardoor maken we in Nederland prachtige stappen op het gebied van verduurzaming. Dat pakken ze ons nooit meer af. Want straks zijn al die huizen geïsoleerd en hebben we al die zonnepanelen. Dat maakt ons als land ook minder afhankelijk, bijvoorbeeld van Russisch gas.’

Als je energiezuinig(er) wilt gaan leven, is het volgens Nander Knobben altijd zaak om eerst te kijken wat je kunt weglaten. ‘Als iemand offgrid wil gaan wonen en tegen ons zegt: ‘Dit gebruik ik, wat voor accupack heb ik daarvoor nodig?’ raden we hem misschien een accupack van € 20.000 aan. Maar op het moment dat hij bijvoorbeeld zijn infraroodpanelen eruit zou doen en een zonneboiler neemt (eventueel in combinatie met een warmtepomp of lage-uitstoothoutkachel), kan hij waarschijnlijk toe met een accuset van € 7000. Dus: bedenk eerst wat je kunt weglaten, en kijk dan hoe je de dingen waar je echt niet buiten kunt, duurzaam kunt oplossen.’

Lees ook deze bijlage

Vijf portretten van mensen die bijna zelfvoorzienend wonen

Vijf portretten van mensen die bijna zelfvoorzienend wonen

Deze mensen wonen bijna zelfvoorzienend. ‘Deze manier van leven is zo leuk, je bent veel meer één met de natuur.’

Verder lezen