Audiodescriptie. Wat is het?

Zoals er voor doven en slechthorenden ondertiteling is, bestaat er ook audiodescriptie voor de blinden en slechtzienden in Nederland en België. Zo kan iedereen een film of serie compleet beleven.

Als je niet goed kunt zien, heb je soms moeite om te begrijpen wat er op tv gebeurt. Dat twee auto’s botsen kun je prima horen, maar dat een personage boos kijkt of juist verdrietig, wordt weleens gemist. Daarom bestaat er audiodescriptie: een gesproken toelichting die gezichtsuitdrukkingen uitlegt of vertelt wie er de bovenliggende partij is in een gevecht.

De toelichting bij aflevering 1 van seizoen 21 van ‘Wie is de mol?’ klinkt bijvoorbeeld zo: “De hal van het gebouw is donker, op een ruitenpatroon van zonlicht na dat door een hoog raam naar binnen valt op de vloer. Een schaduw van een mens schiet vlug door het patroon … de mol.”

Keuzes maken

Het maken van zo’n gesproken beschrijving is een kunst op zich. De teksten moeten tussen de dialogen in verteld worden, anders zou het een chaos worden. Daardoor is er weinig tijd en moeten er keuzes gemaakt worden; wat is het belangrijkst om te vertellen? Het eerste tv-programma met audiodescriptie was ‘Blind naar de top’ in 2015, dat heel toepasselijk over blinde bergbeklimmers gaat. Inmiddels zijn er enkele tientallen programma’s met audiodescriptie, zoals de series ‘Hoogvliegers’ en ‘Flikken Maastricht’. In de filmindustrie is men trouwens al veel verder; veel Nederlandse bioscoopfilms hebben audiodescriptie.

Hoe werkt het?

Audiodescriptie werkt via de app Earcatch, die te vinden is op Google Play en Apple’s App Store. Die zet je op je tablet of telefoon. Selecteer de betreffende film of het programma en via herkenning van het geluid wordt de gesproken tekst synchroon gezet met wat er op het scherm te zien is. Het werkt zowel thuis als in de bioscoop. In een volle zaal is het wel verstandig om een koptelefoon te gebruiken.