Het roer om: carrièreswitch op latere leeftijd

Wat wil je later worden? Nee, we stellen die vraag niet aan kinderen. Maar aan mensen die er al een hele carrière op hebben zitten. Gine, Marja, Tom, Hans en Ruth gooien het roer om. ‘Elke dag geniet ik van mijn besluit, al verdien ik nog geen kwart van het inkomen dat ik had.’

Van rechter naar vrijwilliger

Gine Kruijer (66) was bijna dertig jaar rechter. Ze ging vervroegd met pensioen, werkt nog één dag per maand als plaatsvervangend rechter in Den Bosch én is vrijwilliger in museum. ‘Er is geen leukere baan op aarde denkbaar dan rechter. Geen dag is hetzelfde, het is verrassend, je kunt het zo gek niet bedenken of je krijgt het voor je tafel én je doet mensenkennis op. Maar naarmate je ouder wordt, voelt de werkdruk zwaarder en groei je toch langzaam naar je pensioen toe. En omdat mijn man vijf jaar ouder is, ben ik twee jaar voor de pensioenleeftijd gestopt met werken. We wilden nog veel tijd samen doorbrengen. Gelukkig kon ik na mijn pensioen nog één dag per maand als plaatsvervangend rechter aanblijven. Inmiddels ben ik een gemotiveerde pensionado, eentje die nog graag een zinvolle maatschappelijke bijdrage levert. Een vriendin van mij werkt bij Museum Beelden aan Zee in Scheveningen, het enige Nederlandse museum dat zich uitsluitend met de beeldhouwkunst bezighoudt. Ze vertelde daar zo enthousiast over dat ik dacht: dat wil ik ook. Ik schreef een brief en werd aangenomen. Voor 23 dagen per jaar die ik zelf mag indelen. Beelden aan Zee is klein en overzichtelijk, met drie tentoonstellingen per jaar. De staf bestaat uit tien mensen en er werken 150 vrijwilligers die met elkaar afwisselend al het dagelijks werk verzetten: van de cafédiensten draaien en de winkel runnen tot de entree bemannen of rondleidingen geven. Na een training kon ik aan de slag. Nu draai ik wisselende diensten. Als ik op drukke dagen in de spoelkeuken sta, vind ik dat ook prima. Kan ik lekker mijn eigen baasje zijn. Die variatie maakt het werk afwisselend, ik heb echt het gevoel bij het museum te horen. Alleen al het beetje structuur en de vele contacten die je legt, maken je leven leuker. Werk komt niet naar je toe, je moet zelf actief op zoek gaan, zeker als je gepensioneerd bent. Dus pak de telefoon en bel het museum van je dromen.’

Van ondernemer naar wethouder

Na meer dan 25 jaar ondernemerschap verruilde Marja Ruigrok (54) bijna tien jaar geleden het bedrijfsleven voor de lokale politiek. Ze begon als raadslid, later werd ze fractievoorzitter voor de VVD in Amsterdam. Ze is nu ruim een jaar wethouder in Haarlemmermeer. ‘Op 25-jarige leeftijd startte ik markt- onderzoeksbureau Ruigrok NetPanel. Ik begon in mijn eentje, bij mijn vertrek in 2017 werkten er 25 mensen. Ik had nog jaren kunnen doorgaan. Toen ik op mijn 43ste werd gescout door de VVD, kreeg ik het voorstel om raadslid te worden. Zij waren op zoek naar een frisse wind in de fractie. Geen idee wat politiek bedrijven precies inhield, maar nieuwe uitdagingen ga ik nooit uit de weg. Na wat kopjes koffie drinken met lokale politici en wat ‘wijze’ mensen ben ik ervoor gegaan. De eerste maanden voelde ik mij als Alice in Wonderland. Ik kreeg de smaak te pakken en merkte dat mijn werkervaring waardevol was. Na vier jaar, toen mijn eerste termijn werd verlengd, trok ik me steeds meer terug uit de dagelijkse leiding van NetPanel. Intussen had ik al plukjes aandelen aan mijn medewerkers verkocht, zodat bij mijn eventuele terugtreden het voortbestaan van mijn bedrijf gegarandeerd zou zijn. Na acht jaar raadslidmaatschap solliciteerde ik naar de vacature van wethouder in Haarlemmermeer. Als fulltime politicus –raadslidmaatschap en fractievoorzitter zijn immers functies die je naast je gewone werk doet – werk ik harder dan ooit. Als je een bedrijf runt met goede mensen loopt het min of meer vanzelf. In de politiek is dat niet altijd zo. Meestal moet er worden gezocht naar een compromis (lees: een meerderheid in de gemeenteraad) en heb je te maken met tegengestelde belangen. Het mooie is: je beslist mee over je eigen gemeente. Ik voel me écht onderdeel van de gemeenschap. Mijn tip? Wees niet bang. Blijf niet hangen in een baan vanwege je leeftijd. Grijp elke kans aan om je te ontwikkelen.’

Van reclame- tot klusjesman

Tom van Haren (56) maakte jarenlang carrière in de reclame. Tot hij in 2015 ging scheiden en een jaar op reis ging. Toen hij terugkwam begon hij een eigen klusbedrijf. Hij verdient nog geen kwart van vroeger. Dat maakt hem niets uit. ‘Klussen zat er bij mij van kinds af aan in. Al op mijn tiende timmerde ik schrootjes tegen het plafond van mijn slaapkamer. Later, toen ik allang in de reclame werkte, timmerde en zaagde ik in het weekend. Tijdens vakanties verbouwde ik onze boerderij in Frankrijk. Toch dacht ik er nooit over om er mijn werk te maken. Na de lerarenopleiding economische wetenschappen en recht belandde ik als accountmanager bij een groot reclamebureau. Dynamisch was het, interessant en creatief, met internationale klanten en astronomische budgetten. Al die blabla vond ik wel grappig. The sky was toen nog the limit. Ik rolde verder door in het reclamevak. In 2011 droogde het werk in de reclame ineens op. Ik was 48, getrouwd, ik had een koophuis en drie kinderen. Gelukkig vond ik een baan in een instelling voor mensen met een verstandelijke beperking. Toen mijn kinderen uit huis gingen, volgde de scheiding. Ik verkocht mijn huis, nam een jaar sabbatical en ging op reis met de motor. Bij thuiskomst vond ik een nieuwe liefde. Intussen had ik schoon genoeg van ‘al dat lucht verplaatsen’ zoals ik voor mijn gevoel al die jaren had gedaan. Ik zei mijn baan op en startte een eigen klusbedrijf. Veel vrienden verklaarden me voor gek; hoe kon ik nu een vaste aanstelling opzeggen voor een onzeker bestaan? Maar ik wist het zeker: ik wil met mijn handen werken. Zodat ik aan het einde van de dag kan zeggen: ‘Kijk eens, dat heb ik gemaakt.’ Elke dag geniet ik van dit besluit, al is het fysiek zwaar en verdien ik nog geen kwart van het inkomen dat ik vroeger had. Een goed pensioen heb ik ook niet. Maar dat maakt me niets uit, ik heb weinig meer nodig. Desnoods ga ik vakkenvullen als ik oud ben.’

Van manager tot juf

Ruth de Baat (67) werkte jarenlang in het onderwijs; als lerarenopleider, als (interim)manager, en als coach. Vorig jaar ging ze terug van vijf dagen naar twee en meldde zich aan als vrijwilliger in het basisonderwijs.
‘Er wordt tegenwoordig anders naar mij gekeken in mijn werkomgeving. Ik ben altijd de oudste. Vaak word ik aangesproken op mijn senioriteit, prettig, want ik beschik over een boel ervaring. Die komt altijd van pas. Laat je niet weerhouden om iets heel anders te doen dan je deed, zou ik tegen iedereen willen zeggen die twijfelt over de tijd die nog in het verschiet ligt.
Na jarenlang hard te hebben gewerkt, eerst als lerarenopleider en onderwijs- manager, vervolgens als zelfstandige interim manager én als coach, kwam vorig jaar dan toch het pensioen in zicht. Een nieuwe levensfase. Omdat ik niet helemaal niet wilde werken, coach en train ik nog een of twee dagen in de week. Dat is genoeg, zo blijft er tijd over voor andere leuke dingen, zoals wandelen met de hond. Binnenkort ga ik een cursus portretfotografie doen. Ook werk ik als vrijwilliger in het basisonderwijs. Toen ik in de krant las dat er kinderen naar huis gestuurd werden omdat er onvoldoende leraren waren, heb ik me direct aangemeld. Want geen onderwijs is geen optie. Juist omdat ik in mijn loopbaan vooral hogere kaderfuncties bekleedde, is het nu extra leuk om in de klas zelf te staan. Ik begeleid kinderen met een leerachterstand en bied waar nodig een helpende hand. Na de coronacrisis ga ik mee naar de schooltuinen. Daar kijk ik naar uit. Met pensioen gaan is best pittig. Gelukkig zit ik in een intervisiegroep met andere coaches die tegen de pensioen-
leeftijd aan zitten. We overleggen veel samen. Dat doet me goed. Door serieus met elkaar te praten, kom je tot de kern en dus tot nieuwe inzichten.’

Van organisatieadviseur tot fietsenmaker

Hans Kleipool (62) studeerde sociologie, werd organisatieadviseur en, na vele reorganisaties, boekhouder. Op latere leeftijd liet hij zich omscholen tot fietsenmaker. ‘Het mechanisme van een fiets heeft me altijd gefascineerd; magisch toch dat je je kunt voortbewegen op twee wielen? Ik ging echter sociologie studeren en belandde als organisatieadviseur bij de PTT, later KPN, waar ik kon opklimmen tot hoofd van de afdeling. In 1993 werd ik project- manager van de vernieuwde Telefoongids. Best een interessante business; ik leerde er veel over geldstromen. Maar het bedrijf kwam in zwaar weer en er volgden diverse reorganisaties. Fysiek ging het met mij niet goed; ik had ernstige hartproblemen, in 2003 werd ik geopereerd, waarna ik een jaar moest revalideren. Bij terugkeer belandde ik op de afdeling boekhouden, waar ik de winst steeds verder zag dalen. Wegwezen hier, dacht ik. Net toen ik mijn ontslagregeling rond had, werd ik weer ernstig ziek. Ik belandde in de ziektewet en werd arbeidsongeschikt verklaard. Er volgde een levensreddende operatie en tijdens de revalidatie wist ik het ineens: ik ga een opleiding tot fietsenmaker volgen. Daar zat ik, een hoogopgeleide man zonder een noodzakelijke financiële drive, tussen mensen met compleet andere sociale achtergronden dan ik gewend was. Velen hadden een burn-out en kampten met fysieke ongemakken. Sommige cursisten leefden aan de rand van de samenleving. Maar de onderlinge gesprekken waren altijd interessant én van niveau. Het was heel leerzaam. Ik werd me heel bewust van het feit dat ik in een bevoorrechte positie zat. In oktober 2019 haalde ik mijn diploma. Dat hangt nu aan de muur van mijn garage waar ik een werkplaats heb ingericht. Ik werk op dagen en tijden die ik zelf bepaal. Het is fijn om bezig te zijn met je handen en direct resultaat te zien. En als ik zin heb doe ik de financiën van een paar muziekgezelschappen. Ik voel me nuttig, een prettige gewaarwording.’

Lees ook deze bijlage

Op leeftijd en je wil ander werk? Zo pak je dan aan!

Op leeftijd en je wil ander werk? Zo pak je dan aan!

Bedenk wat je kinderdromen waren, werk je cv bij, zorg dat je een geweldige eerste indruk maakt en ga ervoor!

Verder lezen