Schenk- en erfbelasting

Zo veel mogelijk geld schenken. Dat is de effectiefste manier om te voorkomen dat je nabestaanden straks veel erfbelasting betalen. Maar zorg wel dat er genoeg overblijft voor jezelf.

De erfbelasting is misschien wel de meest gehate belasting. Als mensen een erfenis ontvangen, moeten ze daar belasting over betalen. ‘Maar over dat geld is toch al belasting betaald?’ zeggen ze dan verontwaardigd. Dat is zo, maar daar gaat het niet om. Het gaat om degene die het geld erft. Die heeft over dat geld geen belasting betaald. En het zou toch gek zijn als je wel belasting moet betalen over geld waarvoor je hebt gewerkt, maar niet over geld dat je hebt geërfd of gekregen?

Dit mag je schenken

Met alles wat je nu weggeeft aan je kinderen of vrienden zorg je ervoor dat ze straks minder erfbelasting betalen. Je mag kinderen tussen de 18 en 40 jaar eenmalig belastingvrij € 27.231 (in 2022 en 2023) schenken. Verder mag je kinderen ongeacht hun leeftijd elk jaar belastingvrij € 5.677 (2022) geven. Aan alle anderen, van kleinkinderen tot vrienden, mag je jaarlijks € 2.274 (2022) geven.

Ook is er in 2022 nog de jubelton. Je mag aan iedereen belastingvrij € 106.671 (in 2022, de jubelton is jaarlijks geïndexeerd) schenken, zolang dit geld wordt besteed aan een eigen huis. De jubelton was ooit bedoeld om de huizenmarkt een impuls te geven. In de praktijk heeft de jubelton vooral de de huizenprijzen opgedreven en de ongelijkheid vergroot tussen mensen mét en zónder rijke ouders. Per 1 januari 2023 bestaat de jubelton dan ook niet meer. Als je er in 2022 nog gebruik van maakt, mag je de schenking uitsmeren over 2022, 2023 en 2024.

Wat betalen de ontvangers?

Als je méér geeft dan de vrijstelling, moet de ontvanger over het meerdere schenkbelasting betalen. Over een schenking tot € 130.424 (2022) betalen partners en kinderen 10 procent belasting, kleinkinderen 18 procent en anderen 30 procent. Als de gift groter is dan € 130.425 (2022), betalen partners en kinderen over het meerdere 20 procent belasting, kleinkinderen 36 procent en anderen 40 procent. Voor de erfbelasting gelden dezelfde bedragen en tarieven. De vrijstellingen (dus het bedrag dat je kunt erven zonder dat je er belasting over betaalt) zijn bij erfbelasting wel anders.

Partners (gehuwden, geregistreerde partners en onder voorwaarden samenwoners) mogen belastingvrij € 680.645 (2022) van elkaar erven. Deze vrijstelling is zo hoog vanwege de zorggedachte; het is niet de bedoeling dat je je huis moet verkopen omdat je de erfbelasting niet kunt betalen over het halve huis dat je geërfd hebt van je partner en waarvan je zelf de andere helft bezit.

Kinderen en kleinkinderen betalen geen belasting over de eerste geërfde € 21.559 (2022) en voor alle anderen geldt een vrijstelling van € 2.274 (2022). Dit zijn ouderwetse regels. Waarom zouden je vrienden meer erfbelasting moeten betalen dan je kinderen en kleinkinderen?

Wees niet te gul

Zo veel mogelijk belastingvrij schenken is een manier om de erfenis kleiner te maken, waardoor je erfgenamen straks minder erfbelasting betalen. Maar waarom zou je dat eigenlijk doen? De gemiddelde nalatenschap is € 24.800. Als je dat als kind in je eentje erft, betaal je daar amper belasting over, laat staan wanneer je het moet delen met broers en zussen.

Afgezien daarvan is het ook de vraag of je je geld zomaar moet weggeven. Als je eenmaal stopt met werken, gaat je inkomen bijna altijd fors omlaag. Maar je uitgaven blijven waarschijnlijk hetzelfde. Misschien geef je zelfs wel meer uit, omdat je meer vrije tijd hebt en meer uitstapjes maakt. Of omdat je als oudere meer geld kwijt bent aan kosten voor je gezondheid of hulp in huis en tuin. Of omdat je je huis wilt verbouwen, zodat je er langer kunt wonen. Dan is het fijn als je spaargeld achter de hand hebt. Schenken is leuk, maar wees niet te gul.