Muggen bestrijden. Hoe zit het nu echt?

Gek word je van het gezoem. En van de jeukende bulten. Citronellakaars dan maar? Verjaag-app op je telefoon? Do’s & don’ts bij muggenleed plus tips als je toch bent gestoken.

Water uit de bloembak

Van april tot en met september is het Europese jachtseizoen op muggen open. In Nederland zijn 25 van de drieduizend muggensoorten actief. De belangrijkste is de culex pipiens, de officiële naam voor de huis-tuin-en-slaapkamermug, een bloedirritant bloedzuigertje. Wil je af van gezoem en geprik, begin dan met preventiebeleid. Muggen groeien uit eitjes die in stilstaand zoet water worden gelegd, zoals stilstaande stadsgrachten en vijvers. Maar ook decoratieve zinken emmers en bloembakken met een plasje water, of dakgoten die slecht afwateren, zijn favoriete plekken. Door die leeg te maken, voorkom je al veel muggenleed.

Hoezo lekker bloed?

Kieren en gaatjes

Zet een hor in het raam dat je ’s nachts openzet. Zorg voor maatwerk: kieren groter dan 1,7 mm zijn wijd openstaande deuren voor de mug (mannetjes steken overigens niet. Het zijn de vrouwtjes die uit zijn op ons bloed, omdat daar eiwitten in zitten die ze nodig hebben om eitjes te produceren).

Ook een klamboe helpt muggenbeten te voorkomen. De maasgrootte is hier de maat om in de gaten te houden: kleiner dan 1,5 mm (mesh 295 tot de kleinste maat: mesh 900). Nadeel van kleine gaatjes: het is snel benauwd. Het spul waarmee het gaas is geïmpregneerd (permitrin, deltametrine) is niet giftig voor de mens. De klassieke klamboe hang je op en vouw je onder een matras. Daarnaast zijn er klamboes die je uitklapt of, tijdens bijvoorbeeld een wandeltocht door Zweden, over je zonnehoed drapeert. Zit je in de tropen, waar muggenbestrijding wat nauwer luistert, dan heeft een klamboe een nadeel: als je ’s nachts naar de wc gaat, moet je alsnog smeren met antimuggenspul.

En citronella dan?

Citronella, de etherische olie uit Aziatische grassoorten, is een antimuggen golden oldie. Toch is er geen wetenschappelijk bewijs dat het werkt. Het tv-programma Radar testte in mei 2010 een aantal producten met citronella, waaronder een armband. Helaas werden de proefpersonen met zo’n bandje alsnog lek geprikt. De fabrikant liet daarop weten dat de bandjes niet bedoeld zijn om muggen te verjagen, maar om een aangename geur te verspreiden (ja, dat zei hij echt). Voor iedereen die blij wordt en een vakantiegevoel krijgt van citronellalucht: de armbandjes zijn nog steeds te koop, net als citronellastekkers en -geurkaarsen.

Smartphones, stekkers en spiralen

Voor smartphones en tablets zijn honderden antimuggen-apps verkrijgbaar, gratis of voor minder dan € 1. Ze sturen een ultrasone toon door de speaker. Muggen zouden daar niet van houden. Door z’n arm in een ‘kooi’ met muggen te steken met een piepende 120 in zijn hand, heeft de Wageningse ‘muggenprofessor’ Bart Knols duidelijk gemaakt dat zulke toepassingen niet werken. Hij is van plan ten strijde te trekken tegen deze apps.

Eerder zorgde hij ervoor dat de KLM besloot onderweg geen elektrische muggenverdelgers meer te verkopen, omdat ze het innemen van malaria pillen mogelijk zouden ondermijnen. Ook voor andere zoemers en UV-lampen geldt: muggen zijn er niet van onder de indruk.

In verre landen vind je soms rokende muggenspiralen (mosquito coils). Op z’n best bevatten ze muggenwerende wierook, maar de eventuele werking is erg lokaal en in Nederland zijn ze niet meer te koop.

Evenmin effectief: de airco of ventilator aanzetten. Muggen zouden niet van wind of kou houden, en bij een draaiende ventilator niet landen. Maar dat is onzin: een hongerige mug landt desnoods bij tegenwind.