Financiële weerbaarheid: zorg voor een appeltje voor de dorst

Als je financieel weerbaar bent, komt een crisis net wat minder hard aan. Probeer dus voor een buffer te zorgen. Dat is niet altijd even makkelijk, maar we hebben een aantal uitstekende tips.

Hoeveel geld je achter de hand moet hebben, hangt van je situatie af. Een zzp’er met een onzeker inkomen heeft een grotere buffer nodig dan iemand met een vaste baan. Een gezin met kinderen op de middelbare school heeft meer verwachte en onverwachte uitgaven – schoolboeken, schoolkamp, laptop, sportclubs, orthodontist, kleren en schoenen die razendsnel weer te klein zijn – dan zestigers die hun schaapjes op het droge hebben. Iemand met een koophuis moet meer geld reserveren voor onderhoud dan iemand met een huurhuis. De bufferberekenaar op nibud.nl is een handig hulpmiddel om te berekenen wat in jouw situatie een verstandige buffer is.

De buffer van Marjan

Marjan (58) werkt als docent Duits op een grote scholengemeenschap. Netto verdient ze € 3096 per maand. Ze woont in een appartement waarvoor ze elke maand € 1100 huur betaalt. Eerder woonde ze samen met Peter, haar ex-man, in een koophuis. Toen zij acht jaar geleden gingen scheiden, moesten ze hun huis verkopen. ‘Dat was een slechte timing’, zegt ze. ‘We hebben werkelijk geen cent aan ons huis overgehouden. En eigenlijk hadden we nog geluk, want in die tijd bleven veel mensen met een restschuld zitten als ze hun huis verkochten.’ Peter, die een eigen bedrijf heeft, verdiende altijd goed. Maar in de periode rond de scheiding – midden in de vorige economische recessie – gingen de zaken slecht. Alimentatie zat er voor Marjan niet in, maar ze kon gelukkig op haar school meer uren gaan werken. Peter en Marjan hebben twee kinderen, die allebei nog studeerden toen hun ouders gingen scheiden. De kinderen kregen van Peter allebei elke maand €200. Marjan betaalde hun zorgverzekering en hun telefoonabonnement. ‘Dat kostte me elke maand € 260.’ Drie jaar geleden studeerde haar jongste dochter af. ‘Nu is alles wat ik verdien voor mezelf’, zegt Marjan. Ze kan gemakkelijk rondkomen. ‘En ik geef het gemakkelijk uit.’ Ze zorgt ervoor dat er altijd € 1000 op haar spaarrekening staat voor onvoorziene uitgaven. Elke maand gaat haar salaris op. Aan kleding, etentjes, avondjes naar de film of de schouwburg, soms naar de sauna en een paar keer per jaar een stedentrip met vriendinnen. ‘Een beetje decadent’, vindt ze. ‘Ik zou best wat meer kunnen sparen.’

De ideale buffer voor Marjan

Volgens de Nibud BufferBerekenaar is het verstandig als Marjan zorgt voor een buffer van € 4550. Het idee is dat zij € 3800 achter de hand moet hebben voor als er apparaten stukgaan of als haar meubels aan vervanging toe zijn. ‘Dat zit er de eerste jaren waarschijnlijk niet in’, verwacht Marjan. ‘Na mijn scheiding heb ik bijna alles nieuw gekocht, dus dat gaat nog wel even mee.’ Voor het onderhoud van haar huurappartement adviseert het Nibud om elke maand € 250 opzij te zetten. Voor onverwachte rekeningen, bijvoorbeeld hoge tandartskosten of andere zorgkosten of een energierekening die opeens hoog uitpakt, moet Marjan rekenen op € 500. Haar eigen buffer van € 1000 is dus onvoldoende.

Hoe pakt ze het aan?

‘In mijn situatie vind ik een buffer van € 4550 een beetje overdreven, maar ik vind dat ik te makkelijk geld uitgeef. Daarom ga ik wel aan die buffer werken’, zegt Marjan. Ze neemt zich voor om elke maand automatisch € 260 over te maken naar haar spaarrekening. Toen haar kinderen nog studeerden, kon ze dat bedrag missen. Dat moet nu ook kunnen, denkt ze. Als ze dat doet, heeft ze over veertien maanden haar ideale buffer bij elkaar.

De buffer van Joost en Monique

Joost (41) en Monique (38) zijn twaalf jaar getrouwd. Ze hebben twee dochters, Yara (5) en Mila (4). Joost werkt fulltime als onderhoudsman bij een woningbouwcorporatie, Monique is parttime administratief medewerkster bij een zorgverzekeraar. Ze verdienen samen netto € 3460 per maand. Via Joosts werk rijden ze in een leaseauto. Ze wonen in een oud huis, dat ze grotendeels zelf hebben opgeknapt. Ze hebben een hypotheek van € 260.000. Aan rente en aflossing zijn ze per maand netto € 925 kwijt. Op de dagen dat Joost en Monique allebei werken, passen de oma’s op. Op de spaarrekening van Joost en Monique staat € 3000. Monique vindt dat te weinig. ‘Ik weet niet hoeveel erop zou moeten staan, maar dit voelt niet goed. Ik word daar zenuwachtig van.’
Joost zit daar niet zo mee. ‘We hebben veel geld in de verbouwing van ons huis gestopt. We hebben allebei een stabiel inkomen, dus er komt altijd geld binnen.’ Ze sparen ook voor hun kinderen. Yara en Mila hebben allebei een spaarrekening. Daar storten Joost en Monique elke maand € 50 op en met kerst maakt oma ook wat over. ‘Dat geld zien wij niet als onze buffer’, zegt Monique. ‘Dat is voor later, als ze gaan studeren of op zichzelf gaan wonen.’ ‘Of als ze een wereldreis willen maken’, zegt Joost. Daar denkt Monique anders over. ‘Dat vind ik zonde van het geld.’

De ideale buffer voor Joost en Monique

Volgens de bufferberekenaar op nibud.nl hebben Joost en Monique een buffer nodig van € 8900. Daarvan is € 6700 bestemd voor het vervangen van apparaten en meubels. € 1200 is nodig voor het huis en de tuin, bijvoorbeeld voor reparaties en schilderwerk. ‘Dat geldt niet voor ons’, vindt Joost. ‘Onderhoud doe ik zelf. En we hebben net verbouwd, dus de komende jaren hebben we geen kosten.’ Ook is er € 1000 nodig voor onverwachte uitgaven, zoals zorgkosten, naheffingen van de belastingdienst of een hoge energierekening. ‘Alle kinderen hebben tegenwoordig een beugel, dus die zorgkosten zullen wel een keer komen’, zegt Joost. ‘Maar voorlopig niet.’ Over een hoge energierekening maakt hij zich ook geen zorgen. ‘Ons huis is perfect geïsoleerd.’
In theorie zouden Joost en Monique € 5900 extra moeten sparen om aan de ideale buffer van € 8900 te komen.

Hoe pakken ze het aan?

‘Niet’, zegt Joost. Monique snapt de argumenten van Joost wel, maar ze wil toch een hogere buffer. ‘Laten we € 6000 nemen als streefbedrag’, zegt ze. Ze moeten dus nog € 3000 sparen. Als ze elke maand € 100 opzijzetten, duurt het nog tweeënhalf jaar voor ze daar zijn. Dat duurt te lang, vindt Monique. Maar zomaar méér opzijzetten is lastig. Dan moeten ze uitgaven schrappen. ‘Ik ga kritischer naar de boodschappen kijken’, neemt Monique zich voor. ‘Daar geven we zo’n € 500 per maand aan uit. Iets prijsbewuster kopen scheelt allicht.’

Zo min mogelijk uitgeven, dat is het saaie antwoord. Zoek een goedkope supermarkt, koop geen A-merken, schrap overbodige abonnementen en verzekeringen, laat je haar in een model knippen waarbij je niet vaak naar de kapper hoeft en verander van energieleverancier of provider. Dit zijn tips uit het boek Crisis. Wat te doen? Van rood naar groen!. Daar moet je wel zin in hebben. Maar het idee is duidelijk: denk na voordat je geld uitgeeft en vraag je steeds af of een uitgave echt nodig is.
Op nibud.nl vind je veel praktische bespaartips. Er zijn mensen die het leuk vinden om zo min mogelijk uit te geven. Besparen is dan een soort sport. Als dat voor jou niet geldt, troost je dan met de gedachte dat je niet de enige bent. Heel veel mensen vinden het lastig en vervelend om op elke euro te letten.

Uit onderzoek blijkt dat mensen minder geld uitgeven als ze contant betalen. Dat is natuurlijk een mooie manier; je neemt elke week een vast bedrag op en daar moet je het mee doen. Alleen heb je hier niets aan sinds corona, want contant betalen kun je nu beter niet doen. Om toch overzicht te hebben, is het zaak om een (digitaal) huishoudboekje bij te houden of je bankaccount vaak te checken. Wat ook helpt is een uitgave die wegvalt automatisch over te laten maken naar je spaarrekening. Stel dat je elke maand geld kwijt bent aan het aflossen van een lening en je bent daarmee klaar, maak datzelfde bedrag dan voortaan over naar je spaarrekening. Dat is een besparing die je waarschijnlijk niet voelt, want je bent er al aan gewend dat je dat bedrag niet kunt uitgeven. De eerste besparing ligt deze zomer al voor het oprapen: de kans is groot dat je niet op vakantie gaat en dat je ook niet veel dagjes uit gaat (wat vaak nog duurder is dan een langere vakantie). Dat geld kan meteen naar je spaarrekening

Lees ook deze bijlage

Test je financiële veerkracht

Test je financiële veerkracht

Aan de hand van het boek ‘Crisis. Wat te doen?’ kun je uitvinden hoe financieel weerbaar je bent en hoe je je financiële buffer kunt vergroten.

Verder lezen