Drie portretten van puber boekenwurmen

Uit onderzoek naar het leesgedrag onder jongeren blijkt dat ‘de jeugd van tegenwoordig’ steeds minder boeken leest. Maar ze zijn nog te vinden: pubers die er dol op zijn. ‘Mijn moeder hoeft nooit te zeggen: ga toch eens lezen!’

Ivy (17) uit Amsterdam leest veel thrillers en romantische boeken. Van non-fictie houdt ze minder: ‘Dat raakt te veel aan het echte leven. Tot mijn dertiende vond ik lezen eigenlijk heel stom. Maar toen kreeg ik een Engelstalig boek dat ik echt heel goed vond. Sinds die tijd lees ik veel en bijna alles in het Engels. Ik houd niet van Nederlandse vertalingen en Engels vind je overal: reclames, films, liedjes en series zijn bijna allemaal Engelstalig.

Ik vind lezen in het Engels op een of andere manier spannender dan lezen in het Nederlands. En ik heb er ook profijt van op school. Ik ga nu mijn eindexamenjaar in, maar voor Engels heb ik vorig schooljaar al examen kunnen doen.’

‘Het is leuk om even in het leven van een ander te stappen’

Ivy leest vooral graag om ‘even te ontsnappen aan de realiteit’. Ivy: ‘Het klinkt misschien cliché, maar door te lezen kom je in een andere wereld terecht. En maak ik me veel minder druk om wat er in mijn eigen leven gebeurt. Ik ben dan eigenlijk alleen maar bezig met wat de personen in het boek meemaken. Ik lees vooral graag youngadultboeken omdat ik me dan goed in de karakters van de hoofdpersonen kan verplaatsen.

Het mooiste boek dat ik ooit heb gelezen is Heaven van de Japanse schrijfster Mieko Kawakami. Dat gaat over een jongen en een meisje die beiden verschrikkelijk worden gepest en een ingewikkelde vriendschap ontwikkelen die op pijn en lijden is gebouwd. Ik heb nog nooit zó veel om karakters in een boek gegeven.’

Zelf een boek schrijven is een van haar toekomstdromen. Lachend: ‘Op de basisschool schreef ik ooit met een vriendin een boekje over hoe een kat tegen het leven aankeek. We hadden zelfs het plan om dat uit te laten geven, want haar vader was uitgever. Op de een of andere manier is dat idee verwaterd. Toch lijkt het me heel leuk om zelf nog eens een boek te schrijven.’

---

Norah (13) woont in Rhenen en leest al vanaf haar vijfde. Heel verwonderlijk is dat niet, want haar moeder werkt in een bibliotheek. In tegenstelling tot haar klasgenoten leest Norah alles wat los en vast zit. Norah: ‘Omdat mijn moeder in de bieb werkt, lees ik altijd het nieuwste van het nieuwste. Fantasy-boeken vind ik het leukst. Het fijne aan lezen is dat je je fantasie helemaal de vrije loop kunt laten.’  

Bij het noemen van de Harry Potter-reeks van de Britse schrijfster J.K. Rowling begint ze te gniffelen. Ze las ze alle zeven. ‘Harry Potter staat op nummer één van mijn lijstje van favoriete boeken. Wat ik zo goed vind aan haar boeken is dat ik het verhaal zo mooi beschreven vind. De boeken geven je het gevoel dat je het leven van Harry Potter zelf meemaakt.’

‘Social media boeien me niet, doe mij maar een boek’

Lezen doet Norah elke dag. ‘Minimaal een uur en vrijwillig. Mijn moeder zegt nooit: ga toch eens lezen! Ik vind het gewoon leuk. Liefst relaxed op bed met onze twee katten. Als die daar zin in hebben, tenminste. Ze hebben allebei nogal een eigen willetje.’

Norah leest het liefst van papier. ‘Ik haal mijn boeken standaard uit de bieb. Of ik koop ze. De mensen om me heen weten dat ik graag lees, dus krijg ik op mijn verjaardag vaak een boekenbon cadeau.’

Ondanks het feit dat Norah de enige in haar klas is die veel boeken leest, voelt ze zich niet alleen. ‘Ik ben niet zo bezig met wat iemand van mij vindt. Op school ben je al snel een ‘nerd’ als je veel gamet of een ‘emo’ als je zwarte kleding draagt of fantasy leest, zoals ik. Ik trek me daar niet zo veel van aan. Niet dat ik nooit game, of zo. Maar social media boeien me niet. Ik lees gewoon graag. En daarin vind je elkaar, ook online. Je hebt bijvoorbeeld hebban.nl voor mensen die net als ik graag lezen. Daar heb ik denk ik al wel twintig van mijn favoriete boeken gedeeld. Hoe leuk is dat?’

---

Tijn (19) uit Zeist is een laatbloeier met lezen. Maar toen hij eenmaal op stoom kwam, was er geen houden meer aan. Tijn: ‘Als kind wilde ik eigenlijk alleen maar spelen. Lezen boeide me gewoon niet. Mijn zus las dan ook veel eerder dan ik. Ik weet nog dat mijn moeder dacht dat ik een traag kind was. Pas in groep zes van de basisschool maakte ik kennis met de schoolbibliotheek. Die heb ik vervolgens zo’n beetje helemaal uitgelezen.

Vooral als ik een leuke serie ontdekte, las ik veel. Een voorbeeld is een reeks van zestien boeken van de Amerikaanse schrijfster Robin Hobb. Flinke pillen, van zo’n zeven- tot achthonderd pagina’s per deel. Die heb ik allemaal stukgelezen. Een van de redenen waarom ik haar boeken zo mooi vind, is dat de hoofdpersoon Fitz zo realistisch wordt weergegeven. De serie handelt met name over zijn interne conflicten. Het liefst zou ik het hele verhaal vergeten, zodat ik het nog eens voor de eerste keer zou kunnen lezen.’

‘Ik denk dat ik de schoolbibliotheek helemaal heb uitgelezen’

Momenteel schuwt Tijn bij het lezen ook het zwaardere werk niet. Zo leest hij momenteel een essay over sterven in de toekomst. Tijn: ‘Die tip kreeg ik van mijn vader. Ik ben vorig jaar met geneeskunde begonnen en ik vind het een fascinerend boek omdat het gaat over onze huidige omgang met veroudering en de dood. Tijdens het lezen ben ik het niet altijd met de auteur eens, maar daardoor kun je je eigen gedachten over zo’n onderwerp aanscherpen. Overigens heb ik van al dat lezen nu veel profijt bij mijn studie. Mijn leestempo is hoog en daar pluk ik de vruchten van bij teksten die ik voor geneeskunde moet doorspitten.’