Getest: vegan ijs
Er bestaat romig ijs waar geen koe of ander beest aan te pas is gekomen. Is dat wel lekker? Radar+ proefde tien vegan ijsjes en – om goed te kunnen vergelijken – één niet-vegan ijsje.
het panel
Loethe Olthuis, culinair onderzoeksjournalist
Estrellita Vermeulen, communicatiespecialist
Sidney Vermeulen, metaalbewerker
Robin, (15), Silas (14) en Sjuul (12) Vermeulen, ijsliefhebbers
Is vegan ijs gezonder dan roomijs?
Vergis je niet. Ook in ‘gewoon’ roomijs zitten stabilisatoren en emulgatoren, tenzij je het zelf maakt. Zulke vulstoffen maken het ijs namelijk luchtiger én goedkoper, omdat ze het volume vergroten. In vegan ijs zit bovendien net zo veel verzadigd vet en suiker als in gewoon roomijs. Gezond is het dus niet, maar daar eet je ook geen ijsje voor!
de proeverij
De ijsjes zijn gekocht in de supermarkt, natuurwinkel (Ekoplaza) en via de website van Montgomery’s. We hebben ons beperkt tot ijs in de smaken vanille en/of chocolade. We hebben de ijsjes (coronaproof) blind geproefd: het ijs werd zonder de verpakking bij de proevers gebracht.
Even zacht laten worden
De meeste vegan ijsjes moet je wat langer van tevoren dan ‘gewoon’ roomijs uit de vriezer halen om ze iets zachter te laten worden. Meestal staat dit niet op de verpakking, maar reken gemiddeld op een kwartier, Montgomery’s iets langer. IJsjes op een stokje kun je wel direct uit de vriezer eten, die smelten terwijl je ze eet.
de test
No. 44, Montgomery’s Chocolate bomb
€ 7,60- Inhoud: 350 ml
- Ingrediënten: Op basis van cashewnotenmelk en cacao.
- Energie per 100 gram: 271 kcal, 17,4 g vet, 21,9 g suiker.
Loethe: ‘Ooh, dit is écht chocolade! Beter heb ik nog niet geproefd. Hier ga ik misschien wel ’s avonds stiekem voor naar de vriezer.’ Robin: ‘Lekker! Ziet er eerst wat massief uit, maar is toch romig in je mond en smaakt echt naar chocolade.’ Estrellita: ‘Goeie pure chocolade, heerlijk! Maar het moet misschien eerst nog wat zachter worden, dan proef je het beter.’ Silas: ‘Dit wil ik wel na een dagje fietsen!’ Sjuul: ‘Héél lekker.’
Te koop bij diverse verkooppunten, zie montgomerysicecream.com/sales-points.
No. 69, Montgomery’s Chocolate and chunks
€ 7,60- Inhoud: 350 ml
- Ingrediënten: Op basis van cashewnotenmelk met amandel-, walnoot- en pecannootstukjes.
- Energie per 100 gram: 294 kcal, 19,7 g vet, 21,7 g suiker.
Loethe: ‘Donkere chocoladesmaak, echt roomijs met stukjes noot! Ik proef in elk geval al walnoot en volgens mij amandel, erg lekker. De nootjes voegen beslist wat toe aan het ijs.’ Sjuul: ‘Ik houd niet zo van nootjes in mijn ijs.’ Silas: ‘Die nootjes zijn juist superlekker!’ Robin: ‘Mmm …’ Estrellita: ‘Heel verrassend dat je echt walnoot proeft! Dit chocoladeijs is mijn favoriet. Goede pure smaakbeleving.’
Te koop bij diverse verkooppunten.
Professor Grunschnabel Chococolate / Snow White Maromakotro
€ 5,40- Inhoud: 500 ml
- Ingrediënten: Op basis van kokos. Vegan, glutenvrij, sojavrij, koosjer, halal.
- Energie per 100 gram: 147 kcal, 7 g vet, 17 g suiker
Loethe: ‘Dat witte ijs is prima, maar heeft een sterke kokossmaak, daar moet je van houden. Ik proef geen vanille.’ Estrellita: ‘Ik vind het juist lekker met die stukjes kokos, maar je moet niet verwachten dat je vanille-ijs krijgt. Het chocolade-ijs is wel écht chocolade!’ Robin: ‘Ziet er wat hard en brokkelig uit, maar smelt fijn in je mond. De smaak blijft ook lang hangen. Lekkere chocolade!’ Sjuul: ‘Ik ben niet zo’n kokosfan, maar vind de chocolade erg lekker.’
Te koop bij AH en Grunschnabel webshop (of vind hier een verkooppunt bij jou in de buurt)
OLA Cornetto ijs free vegan
€ 3,25- Inhoud: 360 ml
- Ingrediënten: Op basis van soja, glutenvrij, ook het hoorntje
- Energie per 100 gram: 99 kcal, 14 g vet, 26 g suiker
Loethe: ‘Ik proef voor het eerst dat het vegan ijs is: het heeft een lichte sojasmaak. Maar het is niet te zoet en de structuur is lekker luchtig.’ Estrellita: ‘Wel romig, maar niet zo veel smaak. Maar zeker niet verkeerd, ook in combinatie met dat krokante hoorntje, de nootjes en de chocolade. Eigenlijk zijn die beter dan het ijs zelf.’ Robin: ‘Smaakt als een echte cornetto. Ik vind ‘m lekker!’ Sjuul: ’Hier vind ik de nootjes wel lekker. Ze zitten op het ijs en niet erin.’
Te koop bij diverse supermarkten, gekocht bij Jumbo.
Magnum
€ 3,15- Inhoud: 3 x 90 ml
- Ingrediënten: Op basis van erwtenproteïne
- Energie per 100 gram: 330 kcal, 20 g vet, 28 g suiker
- Keurmerk: Rainforest Alliance Certificaat
Loethe: ‘IJs op een stokje! Heel zoet. Heerlijk knapperige chocolade, mondgevoel van het ijs is ook goed, maar de smaak valt wat tegen.’ Estrellita: ‘Het chocoladejasje is heerlijk, maar de smaak van het ijs is minder. Geen duidelijke vanillesmaak, hoewel ik wel vanillepuntjes zie. Ik word hier niet heel erg vrolijk van.’ Sjuul en Silas: ‘Volgens ons is dit een Magnum en hij smaakt ook als een Magnum.’ Robin: ‘Ik vind een gewone Magnum lekkerder, maar deze is wel oké.’
Te koop bij supermarkten, gekocht bij AH.
Ben & Jerry’s chocolate fudge brownie non-dairy
€ 5,85- Inhoud: 465 g
- Ingrediënten: Met fair trade cacao, suiker en vanille. Op basis van amandel
- Energie per 100 gram: 218 kcal, 21 g suiker, 11 g vet
- Keurmerk: Fair trade
Loethe: ‘Dit is niet erg zoet en zelfs een beetje melig! Wat zou erin zitten? Het heeft ook weinig chocoladesmaak.’ Sjuul: ‘Ik weet het, er zit brownie in!’ Estrellia: ‘Er zit in elk geval iets in dat afleidt van je ijsbeleving, het cookie dough of de brownie, wat het ook is, overheerst helemaal. Waar is het ijs?’ Robin: ‘Smaakt ook niet erg naar chocolade.’
Te koop bij supermarkten, gekocht bij AH.
Abbot Kinney’s chocolate stick
€ 5,15- Inhoud: 3 x 65 g
- Ingrediënten: Op basis van gefermenteerde kokosmelk met chocoladecouverture.
- Energie per 100 gram: 316 kcal, vet 22 g, suiker 28,3 g
- Keurmerk: 100% biologisch
Loethe: ‘Weer ijs op een stokje, maar een stuk minder lekker dan de vegan Magnum. Weer kokos. Goeie chocoladecouverture, maar het ijs is waterig en zurig.’ Estrellita: ‘De chocolade is oké, maar het ijs is zuur, plasticachtig, en de smaak is heel snel weg.’ Robin: ‘Zure Magnum? Raar.’ Sjuul: ‘Ik vind de chocolade en het ijs allebei wel gaan.’
Te koop bij natuurwinkels, gekocht bij Ekoplaza.
Abbot KinnEy’s Coco Frost vanilla / Coco Frost cocoa
€ 5,99- Inhoud: 500 ml
- Ingrediënten: Op basis van gefermenteerde kokosmelk en cacao, sojavrij
- Energie per 100 gram: 221 kcal, 14,7 g vet, 19 g suiker / 210 kcal, 14,4 g vet, 12,8 g suiker
- Keurmerk: 100% biologisch
Loethe: ‘Smakeloos! Waterig! Synthetisch bijsmaakje, vooral de chocolade! Nee, dit is mijn ijs niet.’ Estrellita: ‘Waterig en vooral: zuur! De smaak is ook snel weg maar in dit geval is dat niet zo erg. De chocolade vind ik ronduit vies.’ Robin: ‘De witte is wel oké, beetje zoals yoghurtijs.‘ Silas: ‘Dit ijs is niet lekker, zuur en smaakt verder nergens naar. De witte heeft ook een rare kleur.‘
Te koop bij natuurwinkels, gekocht bij Ekoplaza.
Hertog IJssalon 3 chocolades – niet vegan!
€ 3,15- Inhoud: 900 ml
- Ingrediënten: Op basis van melk en witte, melk- en pure chocolade.
- Energie per 100 gram: 233 kcal, 10 g vet, 28 g suiker
Loethe: ‘Je moet het ijs echt met die chocoladesaus mengen voor een beetje smaak. Het mondgevoel is wel lekker romig.’ Estrellita: ‘Ik doe mijn uiterste best om wat te proeven! Saus en chocoladestukjes zorgen voor de smaak, het ijs zelf niet. Wel een mooie structuur!’ Silas: ‘Gewoon lekker. Goeie mix van vanille en chocolade.’ Robin: ‘We hebben wel beter chocolade-ijs geproefd.’
Te koop bij diverse supermarkten, gekocht bij Spar.
De conclusie
Jammer dat Montgomery’s ijs nog niet in de supermarkt ligt. Dit ijs versloeg de andere met een ruime voorsprong en werd zelfs veel lekkerder gevonden dan ‘gewoon’ chocoladeroomijs. Montgomery’s is wel meteen het duurste ijs. Logisch, want het gaat om een beginnend, klein Nederlands bedrijf en cashewnoten zijn een prijziger grondstof dan bijvoorbeeld kokos of soja. Montgomery’s heeft met Professor Grunschnabel, ook een Nederlands bedrijf, gemeen dat ze simpelweg echt lekker ijs met plantaardige grondstoffen willen maken en geen imitaties van gangbaar roomijs; dat pakt bij beide bedrijven goed uit.
Opvallend was dat ‘echt’ roomijs van Hertog niet lekkerder bleek dan veel vegan ijsjes. De grote merken zoals Ola met zijn vegan Cornetto en Unilever met de vegan Magnum eindigden in de middenmoot. Er was duidelijk veel moeite gedaan om het origineel te evenaren en dat lukte aardig. Het vegan ijs van Ben & Jerry’s viel tegen. IJs zonder melk maken kunnen ze wel, maar ‘melig’ is toch niet hoe je wilt dat je ijs smaakt.
Het ijs van Abbot Kinney’s eindigde onderaan en heeft dat misschien een beetje aan zichzelf te danken. Pas als je de ingrediëntenlijst bekijkt, lees je dat het ijs gemaakt is van ‘met yoghurtculturen gefermenteerde kokosmelk’. Een soort kokosyoghurt dus, wat de afwijkende zure smaak verklaart. Maar dat staat niet duidelijk op de verpakking. Met ‘kokos- yoghurt-ijs’ erop is de smaak- verwachting al volledig anders. Want yoghurtijs is best lekker, zoals Robin tijdens het proeven al opmerkte.
Waarom smelt dat ijs niet?
Als je vegan ijs in de zon laat staan, zul je zien dat het geen plasje wordt, zoals roomijs, maar zijn vorm behoorlijk goed houdt: ijs op een stokje wordt mousse op een stokje. Hoe kan dat?
Als je melk en/of room met suiker invriest, heb je al bijna goed ijs. Hoewel vet en water elkaar normaal gesproken afstoten, blijven ze in melk en room van nature goed gemengd. Bovendien zorgen het vet, de suiker maar ook de eiwitten in de melk dat de vorming van ijskristallen tijdens het invriezen wordt verstoord, waardoor de kristallen klein blijven en het ijs smeuïg.
In vegan ijs zit ook suiker en vet zoals kokosolie en net zoveel vocht, maar hier is de binding veel lastiger: bovendien bevat vegan ijs minder eiwitten. Dus worden er andere stoffen toegevoegd om de kristalstructuur fijn te houden en het vet aan het vocht te binden. Zulke toevoegingen zorgen ervoor dat het ijs stevig blijft: stoffen als johannesbroodpitmeel hebben zo’n vochtbindend vermogen dat de ijsjes wel zacht worden, maar keurig in vorm blijven. Terwijl melk die smelt zijn vochtbindend vermogen verliest: voilà, een plasje ijs.
Door RADAR+ redactie
Koos Wolsleger
04-06-2021 om 16:00Kap ermee Ijs moet ijs blijven en niet klooien er mee. Jamin had vroeger het lekkerste ijs. Maak dat maar na.
C.J. Bakker
31-07-2021 om 00:46Zo is dat Jamin had het lekkerste ijs.